Gepubliceerd op /02.10.2023
Contact / Marieke Kodde
In de snel veranderende wereld van vandaag wordt het gebruik van data steeds belangrijker. Data-inzichten hebben zich bewezen als krachtige ondersteuning om efficiënter te werken en betere beslissingen te nemen. Niet verrassend opent deze ontwikkeling ook unieke deuren binnen de gezondheidszorg. Tijdens een ZorgTech Masterclass namen we de zorgtechnologiebedrijven en zorgorganisaties mee in het belang en de kansen van data en digital health. Is data werkelijk de sleutel tot een betere gezondheidszorg? Je leest het in dit artikel.
De kracht van data
Data vormen de digitale bouwstenen van de moderne samenleving. Door de toenemende digitalisering en het gebruik van technologieën, zoals ‘internet of things’ (IoT), worden enorme hoeveelheden gegevens gegenereerd en opgeslagen. Deze gegevens omvatten alles van consumentengedrag tot productieprocessen en medische dossiers. Dit is een waardevolle bron van inzicht en faciliteert in het maken van strategische beslissingen en/of keuzes. Data kan ons leven een stuk makkelijker en mogelijk gezonder maken, ook binnen de gezondheidszorg.
Kansen in de gezondheidszorg
Door de vergrijzing en toename in leefstijl gerelateerde ziekten in Nederland is de druk op de gezondheidszorg de afgelopen jaren enorm toegenomen. Dit vraagt om verandering in het zorglandschap en de invloed van data-innovatie speelt daarin een steeds belangrijkere rol. In de eerste plaats helpen data-inzichten de zorg op individueel patiëntniveau te verbeteren. Zo kunnen door data-inzichten ziekten vaak in een eerder stadium worden opgespoord en behandelingen op maat (gepersonaliseerde zorg) worden aangeboden. Hier komt het concept van Sense, Reason en Act om de hoek kijken.
Sense, Reason & Act
In de wereld van digitale gezondheid draait het om het nauwkeurig waarnemen van gezondheidsindicatoren (Sense), het analyseren van deze gegevens voor betekenisvolle inzichten (Reason), en het ondernemen van gerichte acties op basis van deze inzichten (Act).
“De toegevoegde waarde van data is het verkrijgen van betekenisvolle inzichten waarmee we meerwaarde creëren voor de gezondheidszorg en dit naar een hoger niveau tillen.” – Willem den Brink, Digital Health Scientist TNO.
Digitale biomarkers
Een mooi voorbeeld van hoe dit in de praktijk werkt, zijn de digitale biomarkers. Deze geavanceerde technologieën monitoren voortdurend (vitale) functies en detecteren (subtiele) veranderingen in het lichaam. Denk bijvoorbeeld aan Remote Patient Monitoring bij hartpatiënten. Met behulp van draagbare wearables, bijvoorbeeld een smartwatch met ingebouwde ECG-technologie, worden continue hartmetingen uitgevoerd. Dit is natuurlijk veel effectiever dan een fysieke controle eens in de zoveel maanden of eens per jaar en signaleert vroegtijdig een opmerkelijk patroon van het hartritme.
Een ander voorbeeld is de glucosemeter voor diabetespatiënten, die voortdurend de glucosewaarden meet en patronen identificeert. Deze gegevens zijn niet alleen nuttig om de individuele gezondheid in kaart te brengen, maar kan indien het individu deze data beschikbaar stelt voor onderzoek ook waardevolle inzichten geven om de gehele gezondheidszorg te verbeteren en tot mooie inzichten leiden over diabetes.
Digitale biomarkers
Een mooi voorbeeld van hoe dit in de praktijk werkt, zijn de digitale biomarkers. Deze geavanceerde technologieën monitoren voortdurend (vitale) functies en detecteren (subtiele) veranderingen in het lichaam. Denk bijvoorbeeld aan Remote Patient Monitoring bij hartpatiënten. Met behulp van draagbare wearables, bijvoorbeeld een smartwatch met ingebouwde ECG-technologie, worden continue hartmetingen uitgevoerd. Dit is natuurlijk veel effectiever dan een fysieke controle eens in de zoveel maanden of eens per jaar en signaleert vroegtijdig een opmerkelijk patroon van het hartritme.
Een ander voorbeeld is de glucosemeter voor diabetespatiënten, die voortdurend de glucosewaarden meet en patronen identificeert. Deze gegevens zijn niet alleen nuttig om de individuele gezondheid in kaart te brengen, maar kan indien het individu deze data beschikbaar stelt voor onderzoek ook waardevolle inzichten geven om de gehele gezondheidszorg te verbeteren en tot mooie inzichten leiden over diabetes.
Data als bron voor gezonder en langer leven
Alle verkregen data, bekend als Real World Data, bieden waardevolle inzichten en worden gebruikt voor wereldwijd onderzoek om positieve veranderingen binnen de gezondheidszorg te bewerkstelligen. Dit opent deuren naar een nieuwe benadering van de gezondheidszorg waarin we evolueren van een reactieve naar een veel meer preventieve benadering. Data hebben dus enorm veel potentie binnen de gezondheidszorg en voor de toekomst ervan waar we steeds meer bewegen naar een samenleving waarin we gezonder en langer leven.
AI in de zorg
Ook Artificial Intelligence (AI), dat bijna elke dag wel in het nieuws is, biedt veel potentie voor toepassing in het zorglandschap. Zo kan het artsen ondersteunen bij snellere diagnoses, gepersonaliseerde behandelplannen ontwikkelen en elektronische patiëntendossiers beheren. Chatbots en virtuele assistenten kunnen patiënten helpen met medische informatie en gezondheidsbeheer. Robotische systemen, aangedreven door AI, verbeteren chirurgische precisie. AI gaat naar verwachting een grote rol spelen in verbeteren van de patiëntenzorg en het efficiënter maken van medische processen.
Momo Medical-InnovationQuarter-©Verkijk
Uitdagingen in de gezondheidszorg
Natuurlijk zijn er, naast de veelbelovende kansen, ook uitdagingen bij het omarmen van data binnen de gezondheidszorg. Allereerst gaat data binnen de zorg over het verkrijgen en delen van privacygevoelige informatie op patiëntniveau en de vraag om daarmee op een juiste en transparante manier mee om te gaan. Daarbij komen het naleven en het waarborgen van wet- en regelgeving om de hoek kijken en dit blijven lastige, maar belangrijke vraagstukken van data binnen de gezondheidszorg. Niettemin is het cruciaal om te beseffen dat data het potentieel heeft om de zorgkwaliteit te verbeteren en dat het tegelijkertijd mogelijk is de privacy van patienten niet uit het oog te verliezen.
Een prangende vraag die momenteel sterk leeft, betreft de kwestie van verantwoordelijkheid en eigendom met betrekking tot data, zoals bij de kansen die AI biedt in de zorg. Dit is een enorme uitdaging die er nu ligt binnen de gezondheidszorg van Nederland.
Samenwerken is key
Het samenwerken tussen de belangrijke spelers in de gezondheidszorg is key. Denk bijvoorbeeld aan zorgorganisaties, verzekeraars, universiteiten, kennisinstellingen, maar ook de overheid en het bedrijfsleven, zoals zorginnovatiestartups, die baanbrekende oplossingen ontwikkelen voor het verbeteren van de gezondheidszorg, spelen hierin een essentiële rol.
“We kunnen het niet alleen en hebben elkaar allemaal nodig om de huidige grote uitdagingen binnen de gezondheidszorg aan te pakken. Door hierin samen op te trekken, kunnen we stappen gaan zetten naar een betere gezondheidszorg” – Jildau Bouwman, Digital Health Scientist TNO.
TNO HIVE
Het belang van samenwerken benadrukt TNO in een nieuw programma dat begin 2024 van start zal gaan, genaamd TNO HIVE, een programma van TNO Fast Track voor innovatieve ondernemers, dat staat voor Health Innovation Venue for Enterprises. Hier kunnen innovatieve mkb’ers terecht met uitdagingen waar ze tegenaan lopen binnen Digital Health. Om dit programma goed te laten aansluiten op de behoefte van het innovatief MKB opent TNO nu een enquête. Het uiteindelijke doel van dit programma is het bijdragen aan de versnelling van de digital health sector door hierin samen te werken en het verschil te maken in de transitie van de zorg.
Linksight
Een ander voorbeeld van samenwerken is het voorbeeld van het bedrijf Linksight. Linksight maakte gebruik van één van de subsidievouchers van het ZorgTech programma in de ronde ‘Gezond oud worden’ en werkte aan verdere ontwikkeling van hun platform in de datasamenwerking met ouderenzorgorganisatie Pieter van Foreest, zorgkantoor en -verzekeraar DSW en de Gemeente Delft, zonder daarbij privacygevoelige informatie te delen. Hiermee worden relevante data-inzichten verkregen over de ouderenzorg in Delft. Dit gaat bijvoorbeeld over het langer thuis kunnen blijven wonen van ouderen of het eerder of langer opnemen van een oudere in een zorginstantie. Door data-samenwerkingen en -inzichten worden dit soort uitkomsten gegronder.
Martine van de Gaar, Linksight, benadrukt het belang van samenwerken en het gebruik van data. “Elke afzonderlijke partij heeft vaak maar een klein stukje van de puzzel voor de oplossing van grote uitdagingen. Door deze puzzelstukjes samen te voegen kan de beste oplossing worden gezocht voor een gezamenlijk probleem. Hier komt het gebruik en het delen van data om de hoek kijken. Linksight zorgt ervoor dat dit kan zonder daarbij privacygevoelige informatie met elkaar te delen.”
De toekomst van de gezondheidszorg
Vooruitkijkend naar de toekomst van de gezondheidszorg wordt het duidelijk dat data een onmisbare rol zullen spelen. Of het nu gaat om het zorgpad van individuele patiënten, groepsinzichten of een verschuiving naar preventieve gezondheidszorg, data zullen een cruciale bijdrage leveren aan het verrijken van het zorglandschap. Is data werkelijk één van de sleutels tot de toekomst van de gezondheidszorg? Het lijkt er wel op.
Rol van ZorgTech
Het ZorgTech programma, een gezamenlijk innovatieprogramma van InnovationQuarter, TNO, Medical Delta, Metropoolregio Rotterdam Den Haag en Provincie Zuid-Holland fungeert als een brug tussen zorgtechnologiebedrijven, zorginstanties en andere relevante stakeholders. Het doel? Het stimuleren van innovatie binnen de gezondheidszorg en daarin spelen data en digital health een steeds grotere rol.
Meer weten?
Wil je hier meer over weten en hoe we jouw technologische zorginnovatie verder kunnen brengen? Ontdek de mogelijkheden en neem contact op met Marieke Kodde, Programma Manager ZorgTech.
Of wil je meer weten over nieuwe programma van TNO, TNO HIVE, bekijk dan de site of wil je hierover meedenken, vul dan de enquête in.
