Nieuw fieldlab in Delft biedt engineers blik onder motorkap van quantumcomputer
Nederland is een van de wereldwijde koplopers in de ontwikkeling van quantumtechnologie. Om die positie te behouden, is hechtere samenwerking nodig tussen de academische wereld en de markt: overheden, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Die samenwerking vraagt om ontmoetingsruimtes met test- en demonstratiefaciliteiten. Met support van InnovationQuarter schreven de Delftse bedrijven Qblox en Demcom een voorstel voor een quantumfieldlab in Zuid-Holland. Quantum Delta NL kende het voorstel bijna € 1 miljoen toe.
‘Met Quantum Delta NL kan Nederland zich positioneren als internationaal toonaangevend centrum voor quantumtechnologie’, stelt Jacqueline Schardijn, Business Developer High Tech Systems and Materials bij InnovationQuarter. Het Nationaal Groeifonds investeerde € 615 miljoen in Quantum Delta NL om het ecosysteem te vergroten en nieuwe business- en verdienmodellen op te zetten. ‘Daarvoor zijn fieldlabs nodig: praktijkomgevingen waar ondernemers en onderzoekers samenwerken en experimenteren met de nieuwe technologie. Om zo de innovaties te laten aansluiten op de marktvraag.’ Quantum Delta NL stelde geld beschikbaar voor vier fieldlabvoorstellen, waarvan het plan van Qblox, Demcon, ImpaQt en InnovationQuarter er een is.
Quantumtechnologie demonstreren
Jacqueline benadrukt dat het bundelen van krachten en het creëren van awareness essentieel zijn om de enorme potentie van het Zuid-Hollandse quantumecosysteem te benutten. Samen met regionale partners legde ze de basis voor het Quantum Regionale Actieprogramma om bedrijven en overheidsinstellingen aan het ecosysteem te koppelen. De ontwikkeling van het fieldlab is een van de plannen in het programma. ‘Fieldlabs zijn nodig om de kansen en risico’s van de technologie aan de industrie te demonstreren’, licht ze toe. ‘In een fieldlab kunnen bedrijven de technologie testen en zelf ervaren wat die voor ze kan betekenen.’
Voordelen voor veel sectoren
‘Quantumtechnologie biedt voor veel sectoren voordelen’, verwacht Jacqueline. ‘Zo kunnen financieel dienstverleners, organisaties met kritieke infrastructuren en overheidsorganisaties er hun digitale systemen beter mee beveiligen tegen hacks. In de farmacie en materiaalproductie kan de technologie medicijnonderzoeken en de ontwikkeling van chemische processen enorm versnellen. En in de logistiek kan een quantumcomputer bijvoorbeeld verkeersstromen en processen van containervervoer optimaliseren, of de meest duurzame en kostenefficiënte binnenvaartroute berekenen.’
“Quantumtechnologie biedt voor veel sectoren voordelen.”
Werkende quantumcomputer
Het fieldlab is in eerste instantie gericht op high performance computercentra die behoefte hebben aan meer rekenkracht dan reguliere computers bieden. Jacqueline: ‘We verwachten dat zij de eersten zijn met een eigen quantumcomputer.’ Het fieldlab demonstreert een werkende quantumcomputer met 25 qubits, en biedt ruimte voor workshops aan professionals en studenten. ‘De bouw van zo’n complexe machine vergt specifieke kennis van quantumtechnologie en knowhow van de totale systemengineering. Demcon en Qblox hebben die expertise in huis. In de workshops onderzoeken we de kansen en uitdagingen van de bouw van zo’n computer.’
Lokale leveranciers
De quantumcomputer in het fieldlab wordt voornamelijk gebouwd met onderdelen van Nederlandse toeleveranciers uit het ImpaQt-consortium. Hiermee promoot het fieldlab de lokale leveranciersketen. De subsidie van Quantum Delta NL dekt de helft van de kosten; de rest leggen de initiatiefnemers zelf in. ‘In tegenstelling tot andere systemen heeft onze computer een open infrastructuur’, vult Jacqueline aan. ‘Dat geeft bedrijven toegang tot de processen onder de motorkap. We nodigen ze uit hun eigen strategie te ontwikkelen en te kijken wat er gebeurt en mogelijk is.’
Talent aantrekken
Het fieldlab vervult bovendien een belangrijke functie voor het aantrekken van talent. ‘We hebben handen nodig om alle onderdelen te maken en aan elkaar te koppelen’, licht Jacqueline toe. ‘Naast academici zoeken we daarom veel praktisch geschoolden. En die zijn lastig te vinden. In Leiden werken quantumontwikkelaars al samen met medewerkers en studenten van de Leidse Instrumentenmakers School.’ Om een inspirerende en aantrekkelijke werkomgeving te creëren, komt het nieuwe fieldlab in House of Quantum, een van de locaties van Quantum Delta NL in Delft. ‘Je kunt daar echt iets bijdragen aan een revolutionaire technologie.’
“Met het fieldlab laten we zien dat Zuid-Holland vooroploopt in de volledige waardeketen.”
Volledige waardeketen
Tot slot helpt het fieldlab om de positie van Zuid-Holland als internationale hotspot voor quantumtechnologie te verstevigen. ‘We willen laten zien dat we als regio vooroplopen in de complete keten’, zegt Jacqueline. ‘Anders dan op andere plekken in de wereld richt ieder bedrijf zich hier op een apart onderdeel van de quantumcomputer, wat de ontwikkeling enorm versnelt. De bedrijven positioneren zich hierdoor als toeleverancier van onderdelen die steeds belangrijker gaan worden, zoals quantumchips en specifieke meetsystemen en kabels. Daarmee creëren we een nieuwe waardeketen, wat bijdraagt aan onze internationale onafhankelijkheid.’
Technologie ervaren en toepassen
De partners zijn dit voorjaar gestart met het opzetten van het fieldlab. De eerste fase behelst de bouw van de quantumcomputer, die start met 25 qubits en de komende 5 jaar wordt geüpgraded naar 100 qubits. En in House of Quantum worden al workshops gegeven. ‘De recente drukbezochte Quantum meets Mechatronics and Semicon Industry vormt een voorproefje van wat het fieldlab te bieden heeft’, belooft Jacqueline.
‘Het grote netwerk van InnovationQuarter helpt bij het aantrekken van marktpartijen waarvoor quantumtechnologie iets kan betekenen’, sluit ze af. ‘Zo laten we zoveel mogelijk partijen de technologie ervaren en jagen we praktijktoepassingen aan. En die dragen weer bij aan de ontwikkeling van zowel de technologie als de leveranciers, zodat de quantumcomputer straks veel verschillende commercieel interessante problemen kan oplossen.’
Binnenkort verschijnt het vervolginterview met fieldlabpartners Qblox en Demcon. Houd hiervoor onze website in de gaten of volg ons op LinkedIn.
Wat kunnen wij voor u betekenen?
Neem gerust contact met ons op.
Jacqueline Schardijn
