Ontwikkelingen op het gebied van energietransitie, klimaatadaptatie en industriële vergroening vergen inspanningen op grootschalige, duurzame vernieuwing. Daarom is Energie & Klimaat opgezet, een regionaal programma om duurzame innovatie te stimuleren en realiseren. Om dit te bereiken, wordt ingezet op het versterken van de regionale fieldlab infrastructuur en het betrekken van ondernemers bij de mogelijkheden die deze fieldlabs bieden. Denk daarbij aan het testen van nieuwe technologieën en het ontwikkelen en marktrijp maken van innovaties. Het programma is een doorvertaling van het landelijke Klimaatakkoord en de transitieopgaven uit de Roadmap Next Economy.
4 Strategische vernieuwingsopgaven
Het programma Energie & Klimaat focust zich op 4 transitieopgaven :
Seriematige aanpak voor verduurzaming van de gebouwde omgeving
Ontwikkeling van een Smart Multi Commodity Grid
Bevordering exportkansen hier ontwikkelde geavanceerde technologie
Decarbonisatie van het Haven Industrieel Complex
Doelstelling en aanpak
Het doel van het programma is regionaal meer duurzame innovatie te stimuleren en realiseren op de genoemde transitieopgaven . We doen dit door ondernemers te ondersteunen bij het testen van hun innovatie in een voor hen relevante testomgeving. We maken daarbij gebruik van de bestaande fieldlab infrastructuur. Metropoolregio Rotterdam Den Haag heeft in totaal € 850.000,- beschikbaar gesteld voor het innovatieprogramma Energie & Klimaat. Aan het programma ontwikkelen verder mee: InnovationQuarter, Provincie Zuid-Holland en TNO.
Het programma is er op gericht om:
- activiteiten en faciliteiten van de fieldlabs te verbinden;
- de fieldlab infrastructuur uit te breiden, mocht dat nodig blijken;
- ondernemers te wijzen op de faciliteiten van de fieldlabs;
- en deze door middel van financiële ondersteuning toegankelijker te maken (max. € 75.000,- voor dekking van fieldlab-bijdrage).
Als ondernemer kun je via de fieldlabs hulp krijgen bij:
- het opzetten en inrichten van experimenteerfaciliteiten;
- het testen en demonstreren van nieuwe producten en diensten;
- het opschalen van nieuwe producten en diensten;
- studies, coördinatie- of opschalingsactiviteiten, gekoppeld aan specifieke innovatieprojecten.
Fieldlabs
Een fieldlab is een fysieke plek of enkel een netwerk van partijen. Bij een fieldlab zijn altijd zowel bedrijfsleven, kennisinstellingen als overheid betrokken. Fieldlabs zetten zich in om een radicale doelstelling te behalen die binnen Europa uniek is. Een fieldlab sluit aan bij een bestaand sterk cluster in de regio en draagt bij aan het versterken van het ecosysteem. De volgende fieldlabs zijn bij Energie en Klimaat betrokken:
Planet b.io is hét centrum voor open innovatie in de industriële biotechnologie. Het is een unieke hub voor biotechnologie waar zowel onderzoek en ontwikkeling als de mogelijkheid om nieuwe, duurzame innovaties op te schalen samenkomen. Planet b.io biedt bedrijven toegang tot het unieke biotech ecosysteem van Delft en verwacht komende jaren honderden extra arbeidsplaatsen te creëren.
In fieldlab de Dutch Windwheel wordt getest met circulair en duurzaam bouwen. Op een braakliggend terrein in Diergaarde Blijdorp bevindt zich een bouwwerk dat voortdurend verandert. Naar het ontwerp van de Dutch Windwheel wordt geëxperimenteerd met vernieuwend denken over ontwerpen en wonen. Het ene moment dient het gebouw als kantoor, het volgende als hotelkamer.
De Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht is een krachtenbundeling tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Bedrijven als Siemens, Krohne en Valk Welding werken er middels projecten aan de ontwikkeling van duurzame technologie met de focus Maritiem en Energie. In de projecten wordt praktijkonderwijs gegeven aan een nieuwe generatie technici van jong tot oud (om-/bij-/herscholing).
North Sea Innovations is een fieldlab in oprichting in Den Haag. In het fieldlab wordt geëxperimenteerd met toepassingen van de kansen en bedreigingen van de zee. Denk aan visserij, veiligheid, watersport, energiewinning en de bijbehorende innovaties en bedrijvigheid. Uniek aan dit fieldlab is de aandacht voor toeristische toepassingen en consumentenbeleving.
Fieldlab Green Economy Westvoorne bevindt zich aan het Oostvoornse Meer en biedt een regelluwe zone voor duurzame initiatieven op het snijvlak van economie, wetenschap, natuur en recreatie. Het fieldlab creëert een netwerk en verbindt ondernemers en dwarsdenkers met frisse ideeën en nieuwe oplossingen. Denk daarbij aan nieuwe toepassingen die zich richten op (afval)waterbehandeling, aquacultuur, landbouw op zee en zuivering van de lucht.
The Green Village in Delft is een innovatieterrein waar nieuwe technologieën regelluw kunnen worden getest en toegepast in een ‘real life’ omgeving. De TU Delft realiseert de basisvoorzieningen voor The Green Village op het gebied van duurzame energievoorziening, water- en afvalsystemen. Op het terrein vinden projecten plaats waar ondernemers, wetenschappers, publiek en overheden gezamenlijk oplossingen co-creëren en demonstreren.
VPdelta staat voor Valorisatieprogramma Deltatechnologie & Water. Dit is een programma uitgevoerd door TU Delft en InnovationQuarter waarin verschillende partners uit het deltacluster samenwerken. Het belangrijkste doel is kennisuitwisseling tussen onderzoek en commercie te bevorderen. De focus ligt daarbij op drie thema’s: waterveiligheidsopgaven, grootstedelijk waterbeheer en inzet van slim verbonden technologie. VPdelta werkt met proeftuinen om stakeholders werkende oplossingen te kunnen tonen.
Geïnitieerde projecten
Combikabel: AC en DC naast elkaar door dezelfde kabel
The Green Village – CityTec
Het onderzoeken en testen van de condities waaronder gelijkspanning en wisselspanning veilig en bedrijfszeker over dezelfde combikabel gevoerd kunnen worden.
TESMOD - SOLHO
The Green Village – SOLHO
Het onderzoeken van de techno-economische haalbaarheid van een innovatieve thermische energieopslag(TES)unit voor het terugwinnen van industriële restwarmte en gedecentraliseerde zonnewarmte applicaties.
Duurzaam en schaalbaar drinkwater uit zee
North Sea Innovations (i.o.) – Elemental Water Makers, Oceans of Energy
Ontwikkelen en testen van de koppeling tussen energieopwekking via drijvende zonnepanelen en drinkwaterproductie uit zeewater door middel van energie efficiënte ontzilting.
Gateway2InternationalBusiness
VPdelta – Tubebarrier, Slurpzak, Boxbarrier, GreenSoilBag
4 innovatieve mkb’ers testen en demonstreren hun innovatieve tijdelijke waterkeringen in Roemenië om zo marktkansen te creëren in minder ontwikkelde Europese landen met grote overstromingsrisico’s.
Klimaatbestendige gemeente
VPdelta – Fieldfactors, Ecologisch Water Beheer
Het opzetten van een structurele samenwerking en kennisuitwisseling tussen bedrijven en gemeenten en het testen van innovaties voor extreme hoeveelheden regenwaterverwerking.
Plug & Play Zonnepanelen
The Green Village – Supersola
Het onderzoeken van gekoppelde plug & play zonnepanelen in de praktijk op gebruikerservaring, techniek, regelgeving en veiligheid.
DC-box for the office
The Green Village – DCHive
Het onderzoeken en testen van een slim laadplatform dat de opwek van zonne-energie (DC-gelijkstroom) rechtstreeks aansluit op de energievoorziening naar meerdere elektronische apparaten in de kantooromgeving zoals laptops, mobiele telefoons, etc.
Clean RIB
North Sea Innovations – Koedood, Oceanco, Pieter Lantermans
Het ontwikkelen en produceren van ‘schone’ voortstuwing voor RIB-boten (rubberboten met verharde bodem), gebaseerd op een aandrijfsysteem op waterstof en elektriciteit.
Green Pellet optimalisatie
Biotech Campus Delft – Viride SuStra BV
Het testen, en verifiëren en gemeengoed maken van biobased pellets met een standaard kwaliteit, te gebruiken door verschillende industrieën om chemicaliën, brandstoffen en energie te maken.
FASTer Biochemicals and fuels
Biotech Campus Delft – (DAB) Delft Advanced Biorenewables BV
Het aantonen van productiviteitsverbetering van biobutanolproductie door toepassing van een reactor- en scheidingstechnologie waarmee fermentatieproducten in-situ uit een fermentor kunnen worden gescheiden.
Warmtepompen innovatiecentrum “Warmte as a Service”
Duurzaamheidsfabriek – DHPS BV
Het onderzoeken van innovatieve gekoppelde warmtepompoplossingen en daaraan gekoppeld het onderzoeken van de businesscase voor warmte as a service.
Smart identified heating
Fieldlab Dutch Windwheel – ThermIQ, Airteq
Het ontwikkelen van slimme aansturing voor IR-panelen en het koppelen aan andere installaties die comfort regelen en die zijn verbonden met gebruikers door slimme sensoren om het comfort real-time aan te passen aan de behoeften van de gebruikers.
Onderzoeksproject Drijvende Zonne-energiesystemen
Fieldlab Green Economy Westvoorne
Het realiseren van pilots waarin drijvende zonnepark innovaties beproefd kunnen worden in combinatie met onderzoek naar ecologische aspecten.
Lichtgewicht zonnepanelen voor (platte) industriedaken
Dutch Windwheel – Exasun BV, Compact Solar
Het ontwikkelen van een slimme schaalbare oplossing voor PV-panelen (photovoltaic = licht omzetten in elektriciteit) op platte industriedaken, door het bouwen van een lichtgewicht constructie die bovenop een bestaand dak gezet wordt.
Hitteplein
The Green Village – Fieldfactors, Movares, Atelier Groenblauw
Het testen, aantonen en demonstreren van klimaatadaptieve oplossingen om de stad beter bestand te maken tegen de effecten van oplopende temperaturen.
Testlab Automatisch Laden Elektrische Voertuigen Nederland
The Green Village – ROCSYS/Future mobility labs
Het ontwikkelen en onderzoeken van een automatisch onbemand laadstation op o.a. diverse voertuigtypes, inpassing in de digitale en fysieke omgeving en op wet- en regelgeving. Daarnaast het opstellen van een business case.
Tijdlijn
Het huidige programma Energie & Klimaat is in 2018 gestart en loopt tot 30 juni 2020. Mede op basis van de leereffecten uit het huidige programma is de intentie om het programma een vervolg te geven in 2020. Bij verlenging is opnieuw financiering mogelijk voor nieuwe projecten en (nieuwe) fieldlabs.
Partners die met ons samenwerken aan Energie en Klimaat
Wil jij meer informatie over de huidige projecten en fieldlabs? Lijkt het je leuk om aan te sluiten? Heb je ideeën voor een concreet innovatieproject, nieuw fieldlab of opschaling? Schroom niet contact op te nemen.
Tanja Voogd
Programmamanager Energie & Klimaat (vanuit &Flux)
