Positie Zuid-Holland ideaal voor Europese waterstofhub

Nederland gebruikt nu 800 kiloton waterstof per jaar. In 2050 is dat naar verwachting opgelopen tot 14 miljoen ton (Mt). Om nog maar te zwijgen van de waterstofbehoefte van Duitsland in 2050: 24 Mt. Zuid-Holland speelt met de Rotterdamse haven een belangrijke rol in Europa in het realiseren van de klimaat- en energietransitie. Maar liefst een derde van de CO2-uitstoot van Nederland wordt uitgestoten in Zuid-Holland. Waterstof gaat in het terugdringen hiervan een cruciale rol spelen, en de uitgangspositie van Zuid-Holland als Europese waterstofhub is zeer goed: met een sterke industrie zitten vraag en aanbod vlak bij elkaar en bestaande infrastructuur kan gebruikt worden voor waterstoftransport. Bovendien is de regio actief op álle aspecten van de waterstofketen: lokale productie en import, opslag en doorvoer, en toepassing in verschillende sectoren. En dat is uniek in Nederland en Europa.

Zuid-Holland heeft hele ecosysteem in één regio

Waterstof is onmisbaar bij de verduurzaming van de industrie, met name in de haven en voor doorvoer naar het achterland. Zo zal de lokale waterstofvraag in 2050 rond de 14 Mt kiloton zijn, en zal de waterstofbehoefte van onze oosterburen in 2050 zijn opgelopen tot 24 Mt. Maar ook zwaar wegtransport, de maritieme industrie, en de luchtvaart zetten zwaar in op de toepassing van waterstof of haar afgeleide brandstoffen. Er liggen daarmee enorme businesskansen voor de Zuid-Hollandse waterstofhub. De transitie naar waterstof zorgt daarnaast voor nieuwe banen, terugdringing van klimaatverandering en verbetering van de luchtkwaliteit.

Wat het Zuid-Hollandse innovatiesysteem voor waterstof zo sterk maakt is dat alle elementen in de waardeketen nu al aanwezig zijn en in de komende jaren alleen maar kunnen groeien. Er wordt op termijn grootschalig waterstof geproduceerd, toegepast, en daarnaast ook volop geïmporteerd en vervoerd naar de rest van Europa. Zuid-Holland heeft een ijzersterke kennispositie met universiteiten, hogescholen, kennisinstellingen en opleidingsinstituten. De meeste technologische maakindustrie van Nederland zit bovendien in Zuid-Holland. Dat betekent alle kansen om componenten en systemen te maken voor zowel waterstofproductie (electrolysers), als het transport en de toepassing van waterstof, en lokale oplossingen en bedrijvigheid te ontwikkelen voor de digitalisering en automatisering van de waterstofeconomie.

Eerste regio die start met grootschalige productie waterstof

In 2023 start Zuid-Holland als eerste regio in Nederland met de grootschalige productie van groene waterstof op de Tweede Maasvlakte. Om Nederland een internationale koploperspositie te geven als hydrogen hub voor Europa heeft de regio hulp van het Rijk nodig. De investeringen zijn nodig voor buisleidingen van Rotterdam via Chemelot naar het Ruhrgebied en voor de eerste groene-waterstoffabrieken die in 2023 en 2025 in productie genomen worden. Voor beide projecten liggen aanvragen bij het nationaal groeifonds.

Maar met productie alleen kan Nederland haar huidige positie als Europese energiehub niet behouden. De vraag, vanuit Nederland en de rest van Europa, is vele malen groter dan wat we in Nederland kunnen produceren. In 2050 zal het grootste deel van de waterstof dan ook worden geïmporteerd. Dat kan alleen dankzij de prominente positie van de Rotterdamse haven als energy port: nu al voorziet de haven in maar liefst 13% van de totale Europese energiebehoefte. Daarmee heeft Rotterdam de ideale uitgangspositie om ook een centrale rol te spelen in de groene-waterstofeconomie in Europa.

Wat gebeurt er al in Zuid-Holland?

Binnen Zuid-Holland lopen er verschillende projecten. Zo is er het project H-vision: een nieuwe waterstoffabriek die restgassen uit raffinage gaat inzetten om blauwe waterstof te produceren. Dat betekent dus CO2-arme waterstofproductie die als brandstof kan worden gebruikt waarmee de industrie voor 2030 op grote schaal warmte kan produceren om producten te maken. Daarnaast wordt er via diverse projecten zoals bijvoorbeeld H2Sines gewerkt aan de import van vloeibare groene waterstof van Portugal naar Rotterdam (voorheen: project Green Flamingo) en de import van waterstof uit Noord-Spanje naar Rotterdam.

Als het gaat om het toepassen van waterstof voor zwaar wegtransport, scheepvaart en luchtvaart lopen er diverse projecten in Zuid-Holland. Zoals het project waarbij over enkele jaren 1000 trucks op schone waterstof gaan rijden tussen Rotterdam, Antwerpen en Duisburg. Of RH2INE dat als doel heeft om uiterlijk in 2030 (minimaal) tien binnenvaartschepen op waterstof te laten varen. Binnen Zenid (Next Aviation Fuels) wordt waterstof gecombineerd met CO2 als grondstof voor de productie van e-kerosine. Hiernaast wordt er geëxperimenteerd met kansrijke toepassingen van waterstof in de gebouwde omgeving in Zuid-Holland.

Naast daadkracht heeft Zuid-Holland ook een sterke kennispositie: alleen al aan de samenwerkende universiteiten van Delft, Rotterdam en Leiden, en bij onderzoeksinstituut TNO, werkt meer dan 1600 fte aan energie-vraagstukken, van lab-schaal tot pilot-schaal, samen met de industrie. Daarnaast werken de Hogeschool Rotterdam, het STC, de RDM en het Fieldlab Industriële elektrificatie aan de toepassing van waterstof.

Waterstofplannen onderdeel van de Groeiagenda Zuid-Holland

De waterstofplannen zijn onderdeel van de Groeiagenda Zuid-Holland. De Groeiagenda is doorgerekend door de OESO, Erasmus Universiteit en NEO Observatory. Concreet belooft de regio met het uitvoeren van de volledige Groeiagenda:

• 40% van de nationale CO2-reductie (73 megaton) te realiseren door de industrie en chemie te verduurzamen;
• 25% van de nationale woningbouwopgave (240.000 woningen) te realiseren;
• Over tien jaar 12% economische groei in onze regio te realiseren. Concreet is dat €24 miljard euro extra BBP en 000 nieuwe banen;
• Bedrijvigheid te vernieuwen door middel van innovatie, digitalisering, verduurzaming en nieuwe technologieën.

(Ter vergelijk: 150 kiloton waterstof kan 25 miljoen auto’s vullen. Met 150 kiloton kunnen er 1,5 miljoen kilometers gereden worden.)

Meer weten?

Neem gerust contact op met Hanna!