Terug naar overzicht

De belangrijkste cultuurverschillen tussen Nederland en China

Zakendoen met Chinezen is als het kweken van een bonsaiboompje. Je moet het veel aandacht geven, de eerste kiemen voorzichtig koesteren en er rekening mee houden dat je pas na verloop van tijd de vruchten plukt van het harde werk. Investeer ook liever eerst in een goed relatienetwerk, want de Chinees kijkt nooit als eerste naar je business, maar naar je contacten, vertelt Xiaoling Sun, Azië-expert van het team Foreign Investments bij InnovationQuarter.

Belangrijkste cultuurverschillen tussen Nederland en China

Don’t play your cards in the first row

Ze wist dat er weinig leads uit het seminar zouden voortkomen. De Chinese provincie Hebei – die als een sjaal rond de hoofdstad Beijing gekruld ligt – heeft een sterke focus op de regio, kent veel productie maar weinig innovatie, en van samenwerking met het buitenland is nog nauwelijks sprake. “Maar juist daarom is het goed dat we vanuit Zuid-Holland dit jaar weer een handelsmissie naar onze zusterprovincie in China hebben georganiseerd en dat InnovationQuarter daar een seminar heeft verzorgd. Na drie jaar investeren in de relatie weten ze wie we zijn en wat Zuid-Holland te bieden heeft. Je moet hier een lange adem hebben. Never play your cards in the first row. Ik krijg nu bijvoorbeeld pas de telefoontjes over de presentatie die we drie jaar geleden hebben gegeven,” zegt Xiaoling.

Zo gaan gesloten deuren open

Voor Nederlanders voelt het nog wel eens pompeus, zo’n handelsmissie (12-19 mei) waarbij een zware delegatie overheidsfunctionarissen een aantal bedrijven op sleeptouw neemt. Maar in China is het de enige manier om voet aan de grond te krijgen, legt Xiaoling uit. “Chinezen kennen een sterke hiërarchie, dus als je degene wilt spreken die de beslissingen neemt, dan vaardig je je hoogste officials af. Bij voorkeur mensen op overheidsniveau, want daar worden de eerste beslissingen genomen. Voor Nederlandse bedrijven die zaken willen doen in China is het dus echt nuttig om mee te gaan op een handelsmissie. Er gaan deuren open die anders gesloten blijven.”

Vragen stellen is ongebruikelijk

Xiaoling studeerde af en in de jaren tachtig en maakte de politieke ontwikkelingen in China sinds de jaren zestig mee. Ze had een vrijere geest dan de meeste van haar leeftijdsgenoten. Tijdens haar studie filosofie speelde die haar parten. Ze ging tegen de professor in als ze een andere opvatting had. “Hij vatte dat op als een aanval op zijn autoriteit, dacht dat ik hem bewust uitdaagde.” Tijdens het examen voor zijn vak verwerkte ze haar eigen opinie in de antwoorden. Ze zakte. Deze strijd ga ik verliezen, dacht ze, ik moet me aanpassen. “Kinderen in China zijn normaal gesproken gewend om te luisteren, van kleuterschool tot aan universiteit. Vragen stellen is ongebruikelijk.”

Vanuit die ervaring wist Xiaoling dat het lastig zou zijn om de Chinezen tijdens de round table aan het praten te krijgen. ‘Wie heeft er vragen’ werkt niet. Ze koos ervoor om alle deelnemers individueel aan het woord te laten: kunt u ons iets vertellen over uw bedrijf en uw visie op de toekomst? “Toen ze echt begonnen te vertellen, konden wij inhaken. Voor hun problemen hadden onze Nederlandse bedrijven de oplossingen.”

Kansen voor Nederlandse bedrijven

De kansen voor Nederlandse ondernemers in China liggen vooral in tuinbouw en watermanagement, vertelt Xiaoling. Er is zo veel vervuiling in Hebei dat de Chinezen snakken naar technologieën die veilig voedsel, schone lucht en schoon water voor de toekomst veiligstellen. Onze tuinbouwexperts uit het Westland helpen de Chinese zusterprovincie bijvoorbeeld bij de bouw van slimme kassen met bio-bijen en klimaatregelaars, zodat voedsel veilig kan worden verbouwd.

“Wij waren bovendien de eerste buitenlandse delegatie die een kijkje mocht nemen in de XiongAn New Area. Dit gebied, 130 km ten zuiden van Beijing, wil de Chinese overheid tot derde innovatiegebied maken, naast de twee reeds bestaande bloeiende regio’s Shenzhen en Shanghai Pudong. Het moet een plek worden die leefbaar is voor nieuwe generaties, bijvoorbeeld met slimme bomen voorzien van een barcode waaraan je de geschiedenis van de boom kan aflezen. In XiongAn liggen enorme kansen voor Zuid-Holland op het gebied van nieuwe energie, hightech, watermanagement, horticulture en de slimme maakindustrie.”

Belangrijkste cultuurverschillen tussen Nederland en China

Borrelen for business

Xiaoling woont inmiddels al jarenlang in Nederland. “Ik begrijp zowel de Nederlandse als de Chinese culturele horizon. Ik lees bijvoorbeeld feilloos de hiërarchische structuren af aan een groepje Chinezen. Er is altijd één man of vrouw op wie iedereen let om te kijken wat ze moeten doen. Gaat de baas weg, dan is binnen een mum van tijd de rest ook gevlogen.” Xiaoling leidt haar manager Chris van Voorden (hoofd Foreign Investments) bij zakelijke bezoeken dus altijd in de juiste volgorde langs de gasten: van hoge naar lage rang. “Ik leid, maar hij loopt voorop. Want hij is de hoogstgeplaatste van ons twee.”

“Ondanks dat Chris van oorsprong Nederlander is, valt hij altijd erg in de smaak bij de Chinezen. Hij drukt zich helder uit, is zelfverzekerd en beleefd. En hij drinkt ook vrolijk een borrel mee.” Een schaterlach volgt. “Tja, zo werkt het nou eenmaal in China. De echte business vindt niet plaats op kantoor, maar ’s avonds aan de eettafel en de borrel. In China word je eerst een goede vriend, daarna pas zakenpartner. En zodra je het vertrouwen verliest, verlies je de business.”

Belangrijkste cultuurverschillen tussen Nederland en China