Leidend coronavaccin uit Leiden begin 2021 beschikbaar
Het marktaandeel van farmaceut Johnson & Johnson schoot direct met 8% omhoog, toen het concern aankondigde dat dochterbedrijf Janssen uit Leiden haar coronavaccin begin volgend jaar al op de markt kan hebben. Uit de 12 vaccinconstructen, getest in dieren, koos Janssen gisteren één kandidaat. Janssen begint direct ‘op eigen risico’ alvast met produceren van het vaccin. Het Amerikaanse agentschap BARDA investeert $ 1 mrd. in de productie én om de productiecapaciteit in Leiden uit te breiden naar 1 miljard doses per jaar.
Productie coronavaccin al van start
Waar de klinische studies in mensen eerst pas in november zouden plaatsvinden, is die datum nu al opgeschroefd naar september. En mogelijk wordt het zelfs nog eerder, zegt Johnson & Johnson. Bij de vaccin-productieplant van Janssen, aan de Archimedesweg in Leiden, werkten al 100 mensen dag en nacht aan de ontwikkeling van het vaccin. Daar komen nu nog eens tientallen bij. Topman Paul Stoffels van Janssen heeft er een “redelijk groot vertrouwen” in dat zijn bedrijf erin zal slagen een een bruikbaar vaccin te maken, zegt hij tegen het FD. Het vaccin kan begin 2021 al beschikbaar zijn voor noodsituaties.
Uit 12 constructen koos Janssen maandag voor één vaccinconstruct en is direct al begonnen met produceren. Een vroegtijdige start is noodzakelijk, omdat gebruik wordt gemaakt van biologische processen die niet snel zijn op te schalen.
Lees hier de longread over de wereldleidende positie van Zuid-Holland op virologie
$ 1 mrd. voor productie en uitbreiding capaciteit Leiden
“We missen in Nederland een BARDA,” zei CEO van Batavia Biosciences Menzo Havenga in gesprek met InnovationQuarter. “In Nederland investeren we veel in academisch onderzoek naar virussen en vaccins, maar de overheid verwacht dat het bedrijfsleven het daarna oppakt. In Amerika, daarentegen, ondersteunt de overheid het product tot het op de markt komt.” De Verenigde Staten hebben daarvoor twee instituten ingericht: het National Institute of Health (NIH) financiert academisch onderzoek tot aan fase-1 klinische studies in mensen, terwijl de Biomedical Advanced Research and Development Authority (BARDA) de rest van de klinische studies en de productie ondersteunt.
Het is die BARDA die nu $ 1 mrd. investeert in de productie van het coronavaccin. Daarmee wordt onder andere de productiecapaciteit in Leiden uitgebreid. Die is nu toegerust voor 300 miljoen doses per jaar, dat worden er 1 miljard per jaar. Naast die in Leiden is Johnson & Johnson van plan een tweede vaccinfabriek te bouwen in Amerika.
Lees hier het interview met de Lead Janssen Campus Nederland, Bart van Zijll Langhout
Vectorvaccin maakt snelle productie mogelijk
De onderzoeksgroep van Janssen, onder leiding van professor in de virologie Hanneke Schuitemaker, maakt voor het coronavaccin gebruik van de vectortechnologie. Ook voor het ebolavaccin dat Janssen eerder succesvol op de markt bracht, maakte de farmaceut gebruik van een vector. Daarbij wordt er een klein stukje DNA van het gevaarlijke virus in het DNA ingebracht van een relatief ongevaarlijk virus, zoals het adeno- of mazelenvirus. Bij het injecteren van dit vaccin in de mens zal het ongevaarlijke virus (de vector) het DNA van het gevaarlijke virus in de menselijke cel brengen. Daar ontwikkelt de mens een immuunreactie tegen het gevaarlijke virus.
Dergelijke vectorvaccins zijn een grote belofte voor de toekomst, zegt Menzo Havenga. “Als we een stabiele basis van één, twee of drie vectoren als platform neer kunnen zetten, dan kunnen we vaccins veel sneller op de markt brengen. Het maakt dan namelijk voor het productieproces bijna niet meer uit of je er nu stukjes van het ebola-, het lassa- of het COVID-19-virus in zet’. Wat veel tijd kost, zijn de veiligheidsstudies die je moet uitvoeren. Je ziet het nu al gebeuren: Janssen kan snelheid maken, omdat hun vector voor ebola al veilig bevonden was.”
Vaccins zijn niet duur
Om discussies over prijzen te voorkomen, belooft Johnson & Johnson het vaccin tegen kostprijs aan te bieden. Daarmee wil het discussies over medicijnprijzen voorkomen. Die discussies zijn bij vaccins echter nauwelijks aan de orde, zegt Menzo Havenga. “Vaccins zijn over het algemeen niet duur. Een vaccin tegen influenza kost $ 6. En ik geloof dat het duurste vaccin dat momenteel in omloop is slechts $ 200 per shot bedraagt. We hebben het dus niet over peperdure medicijnen, zoals bij sommige antistoffen tegen kanker, die soms wel € 400.000 per patiënt per jaar kosten. Nederland is een forefrontrunner als het gaat om medicijnen goedkoop inkopen, maar de ontwikkeling van dit coronavaccin zal niet of nauwelijks van invloed zijn op dat farmadebat.”
Meer weten?
Neem gerust contact op!
