Met ondersteuning vanuit het innovatieprogramma Energie & Klimaat deed QuinteQ Energy samen met FLIE en Elestor een toepassingsstudie naar een nieuw hightech vliegwiel in de elektrificatie van de industrie. Inmiddels heeft QuinteQ een mooie vervolgstap gemaakt. Het vliegwiel wordt ingezet in een groot Europees samenwerkingsproject om aan te tonen dat langetermijnopslag van wind- en zonne-energie op grote schaal mogelijk is. Het project heeft een omvang van € 13 miljoen en vindt plaats in Denemarken. Het doel is de prijs van energie-opslag aanzienlijk te verlagen en zo de groene transitie te versnellen.
De transitie van fossiele naar CO2-vrije energievoorziening
In Europa zijn miljarden geïnvesteerd in fossiele brandstoffen en warmtekrachtcentrales, die in een fossielvrije toekomst waardeloos dreigen te worden. Het Horizon2020 project “2nd Life to Power Plants” (2LIPP) staat op het punt daar verandering in te brengen. Het project ontving een subsidie van € 7,9 miljoen van de Europese Unie. Met een totaal budget van € 13 miljoen, zullen partners uit zes Europese landen hun krachten bundelen om de verouderde centrales uit het verleden om te vormen tot groene batterijen, die een belangrijke rol zullen vervullen in de CO2-vrije energievoorziening van morgen.
‘Het energieverbruik in onze regio is hoog en er wordt een grote toename aan zonne- en windenergie verwacht. Dit leidt tot een innovatie-opgave die zich richt op een slimme koppeling van opwek, opslag en (nieuwe) infrastructuur. Ik vind het gaaf om te zien dat een project dat we met subsidie vanuit Energie & Klimaat regionaal hebben geprobeerd te versnellen, zich nu verder in de innovatiefunnel bevindt en internationaal wordt opgeschaald.’
– Matthijs Damm, innovatieprogramma Energie & Klimaat
Het project: combinatie van drie technologieën
In het Bornholm-project wordt een fossiele elektriciteitscentrale omgebouwd tot een batterij die overtollige groene elektronen opslaat en terugstuurt naar het elektriciteitsnet wanneer de groene energiebronnen wind en zon tekortschieten. Het is de bedoeling een schaalbare, hybride oplossing voor energieopslag te presenteren, bestaande uit drie technologieën gecombineerd in een nieuw energiebeheersysteem. Doordat gebruik wordt gemaakt van bestaande infrastructuur kunnen de kosten voor fossielvrije centrales worden gedrukt. Dit moet de uitbreiding van energieopslag wereldwijd mogelijk maken – een directe voorwaarde voor de verdere uitbreiding van zonne- en windenergie.
Naast het hightech vliegwiel van QuinteQ wordt in het project gebruikt gemaakt van energieopslag in zout van Hyme Energy en hybride opslag uit gebruikte autobatterijen van PLS Energy Systems. Alle drie de opslagtechnologieën zijn met elkaar verbonden door een energiebeheersysteem van Pini Solutions dat de volledige energieopslag gebruikt om het elektriciteitsnet in evenwicht te houden en indien nodig stadsverwarming en stroom te leveren.
Het vliegwiel van QuinteQ
De vliegwieltechnologie is ontwikkeld in de vliegtuigindustrie en is behoorlijk geavanceerd, zegt Margien Storm van Leeuwen, directeur van QuinteQ:
“Onze magnetisch geleide rotor in het vliegwiel maakt gebruik van supergeleidende kristallen. Het kleine, wrijvingsloze en compacte vliegwiel draait op hoge snelheid en levert een oneindig aantal laadcycli voor het wegnemen van hoge vermogenspieken. De technologie zorgt voor een lange levensduur, lage bedrijfskosten en een stabiele werking.”
– Margien Storm van Leeuwen, QuinteQ
De technologie van QuinteQ zal met name zorgen voor de peakshaving van heftige stroompieken, en zorgen voor de power quality op het bestaande microgrid. Het idee is dat in combinatie met de tweedehands Lithium opslag en de nieuwe warmte opslag een compleet hybride systeem staat waarmee de bestaande energiecentrales op Bornholm afgeschaald kunnen worden, en de invoeding van duurzame opwek via zon op land en wind van zee en biogas opgeschaald kan worden.
Impact
Bij het 2LIPP-project is ook een groot aantal Europese kennis- en technologiepartners betrokken. Wat ze gemeen hebben is dat ze grote mogelijkheden zien om het elektriciteitsnet en de stadsverwarmingssector in Europa, maar ook in de rest van de wereld, in staat te stellen bestaande infrastructuur in een groene context te benutten.
‘Dit project heeft zowel een ecologische als economische impact. Het hergebruik van reeds bestaande infrastructuur in 2LIPP kan als rolmodel dienen voor toekomstige soortgelijke activiteiten in heel Europa.’
– Torsten Müller, Fraunhofer Institute for Chemical Technology
Meer weten?
Informatie over het project en het vliegwiel kan direct opgevraagd worden bij Margien Storm van Leeuwen. Kennis en ervaring met de toepassingsstudie naar het hightech vliegwiel is te verkrijgen via het Fieldlab Industrial Electrification. Wil je net als QuinteQ Energy ook gebruikmaken van een voucher? Bedrijven met oplossingen op het gebied van duurzame innovatie kunnen tot en met 5 februari 2023 weer subsidie aanvragen bij het innovatieprogramma Energie & Klimaat.
Eelkje Colmjon 