Van theorie naar netwerk: wat maakt QUEST anders?
Story
Hoe drie partijen bouwen aan een nieuw hoofdstuk in veilige quantumcommunicatie.
De komst van de quantumcomputer is geen vraag meer, maar een kwestie van tijd. Of dat nu vóór 2030 gebeurt of iets later, één ding is zeker: we moeten er klaar voor zijn. Grote technologiebedrijven bereiden zich voor op een toekomst waarin de rekenkracht van computers exponentieel toeneemt, mogelijk gemaakt door de opkomst van quantumtechnologie. Ook in Nederland wordt de basis gelegd: in Leiden en Delft groeit een nieuwe quantumbeweging. Een beweging die geconfronteerd wordt met snelle ontwikkelingen: wat vandaag nog veilig lijkt, is morgen kwetsbaar. Tegelijkertijd dwingt het ons ook kritisch te kijken naar de kwetsbaarheden van quantumtechnologie zelf, want wat nu als deze krachtige technologie in verkeerde handen valt, of nieuwe afhankelijkheden creëert?
In dit krachtenveld slaan drie Nederlandse koplopers – Q*Bird, Single Quantum en Eurofiber, met support van InnovationQuarter – de handen inéén. Met het project QUEST bouwen ze samen aan één van de eerste grootschalige toepassingen van quantumveilige communicatie in Nederland. InnovationQuarter sprak met de drie partijen over hun specifieke bijdrage én wat hen bindt. De gesprekken laten zien dat juist de combinatie van hun expertises – infrastructuur, hardware en netwerksoftware – QUEST een krachtig geheel maakt.
Een schaalbaar quantumnetwerk
Het zijn interessante tijden voor de partijen. Met hulp van InnovationQuarter en met subsidie vanuit het Quantum Delta NL-programma rolden zij in 2024 een grootschalige proef uit in de haven van Rotterdam: ‘s werelds eerste schaalbare quantumnetwerk. “Soms is het nog wel even met de ogen knipperen – quantumtechnologie gebeurt voor je ogen en ontwikkelt zich razendsnel. En wij bouwen daaraan mee.” Ingrid Romijn, CEO en medeoprichter van Q*Bird, Q*Bird, voortgekomen uit QuTech, leidt het QUEST project. “Het is ongelofelijk om te zien hoe de theorie die ik aan de universiteit bestudeerde, nu realiteit is geworden.” Q*Bird’s Falqon®-Series, gebaseerd op MDI-QKD, maakt veilige communicatie mogelijk tussen meerdere gebruikers, en vormt daarmee de ruggengraat van het QUEST-netwerk. “We bouwen aan een netwerk dat niet alleen vandaag veilig is, maar ook klaar voor de toekomst, waarin quantumcomputers en -sensoren met elkaar verbonden zullen zijn. We zijn begonnen met een quantum netwerk in de haven, nu is het tijd voor opschaling.”
Q*Bird
Q*Bird leidt het project. Met hun Falqon®-Series bieden zij momenteel de enige MDI-QKD-oplossing ter wereld die klaar is voor commerciële opschaling. Hun apparatuur vormt de ruggengraat van het netwerk en maakt veilige communicatie mogelijk tussen meerdere gebruikers.
Single Quantum
Eurofiber
InnovationQuarter
Individuele lichtdeeltjes met ongekende precisie waarnemen
Om ervoor te zorgen dat het netwerk daadwerkelijk kan worden opgeschaald, levert Single Quantum een belangrijke bouwsteen: extreem gevoelige, supergeleidende Single Photon Detectors. Deze detectors zijn in staat om individuele lichtdeeltjes met ongekende precisie waar te nemen – een voorwaarde om quantumcommunicatie niet alleen theoretisch, maar ook in de praktijk mogelijk te maken. “Hoewel QKD in theorie perfect veilig is, is in de praktijk state-of-the art technologie nodig. Onze detectors maken dat mogelijk,” aldus Sander Dorenbos, CEO van Single Quantum. “Zo hebben wij een belangrijk aandeel om quantumbeveiliging schaalbaar én robuust te maken.”
Integratie met huidige systemen zonder ingrijpende aanpassingen
Daarom is er QUEST. Een project dat zich niet richt op onderzoek alleen, maar op toepassing en opschaling. Met extra centrale hubs en nieuwe eindnodes wordt het bestaande MDI-QKD-netwerkconcept uitgebreid naar een commercieel schaalbare infrastructuur, gericht op het netwerk van Eurofiber in Zuid-Holland en daarbuiten. Daarbij worden meerdere centrale knooppunten (Central Hubs) geplaatst en met elkaar verbonden, zodat gebruikers via verschillende routes veilig quantumsleutels kunnen uitwisselen. Belangrijk is dat dit quantumnetwerk naadloos samenwerkt met bestaande IT-infrastructuur, waardoor integratie met huidige systemen mogelijk is zonder ingrijpende aanpassingen.
Het netwerk der netwerken
Voor Eurofiber ligt de kracht van MDI-QKD vooral in het schaalvoordeel: in een hoogwaardig glasvezelnetwerk met meerdere datacenters en gebruikers kan één centrale opstelling meerdere klanten tegelijk bedienen. Marc Hulzebos van Eurofiber: “We bouwen aan een netwerk van quantum netwerken. En daarmee aan een toekomstbestendige beveiligingslaag voor onze digitale samenleving. Onze klanten kunnne er vandaag de dag al mee aan de slag.” Hij roept organisaties nadrukkelijk op om die kans te grijpen: “Sluit aan, test ermee en ontdek wat quantumveilige communicatie nu al voor uw netwerk kan betekenen.”
Wat betekent QUEST voor zakelijke gebruikers?
Voor organisaties die afhankelijk zijn van veilige communicatie – zoals overheden, zorginstellingen, financiële dienstverleners en energiebedrijven, biedt QUEST iets concreets: de mogelijkheid om quantumveiligheid in de praktijk te brengen. Hulzebos: “De digitale infrastructuur verandert razendsnel. Quantum secure communication kan vandaag al ingezet worden. Nu is het moment om ermee te beginnen.”
Toch is het voor veel organisaties nog zoeken naar de juiste aansluiting, merkt Ingrid Romijn van Q*Bird op. “Wat betekent dit voor mijn digitale netwerk? Hoe sluit ik aan? Daar helpen we actief bij. Onze technologie is klaar voor implementatie en integratie in digitale netwerken.” Juist die praktische begeleiding maakt het voor organisaties haalbaar om mee te doen, ook als ze zelf geen quantumexpertise in huis hebben.
Quantumnetwerken en componenten voor een toekomstig quantuminternet zijn wereldwijd nog volop in ontwikkeling, zowel in wetenschappelijke als commerciële laboratoria. Dit project draagt daaraan bij door het mogelijk te maken om verschillende quantumnetwerken aan elkaar te koppelen, waarbij alle gebruikers quantum connecties met elkaar kunnen creëren.
Wil jij daaraan bijdragen, ben of heb je een bedrijf met kritieke infrastructuur? Neem dan contact op met een van de project partners van QUEST: Q*Bird, Single Quantum en Eurofiber.
Jacqueline Schardijn
Senior Business Developer Digital Technology
