De regio staat voor een enorme uitdaging om de bestaande bouw op grote schaal te verduurzamen. Dit vraagt seriematige opschaling op wijk- en bedrijventerreinniveau. In projecten op dit thema worden oplossingen getoetst die bijvoorbeeld een alternatief zijn voor het gebruik van gas.
Fairm: circulair bouwmateriaal voor platte daken
Fieldlab Testing
Fairm heeft een 100% natuurlijk en circulair isolatiemateriaal ontwikkeld. Fairm staat voor Fair Materials Through Fermenation, zij binden lokale biomassa-reststromen zoals stro, riet en tomatenstengels met mycelium tot een volledig natuurlijk isolerend materiaal. In het materiaal wordt bovendien koolstof opgeslagen, in plaats van dat het CO2 kost om te maken, zoals de meeste huidige isolatiematerialen. In dit project testen de partijen samen op The Green Village het materiaal voor platte daken, inclusief dakbedekking, in een testopstelling. Daarnaast wordt de business case verder uitgewerkt. Dit project is een vervolg op een toepassingsstudie waarvoor Fairm in 2021 vanuit Energie & Klimaat een voucher ontving.
Gestart: 1 juli 2022
Contact: Joost Vette – joost@fairm.nl
DC Opportunities –tijdens werk opgeladen auto’s via lokaal microgrid
Fieldlab Testing
Het aandeel elektrische auto’s in Nederland neemt toe. Netbeheerders kunnen niet altijd voldoen aan de toegenomen vraag naar energie. Om elektrisch laden mogelijk te maken, moet gelijkspanning (DC) omgezet worden naar wisselspanning (AC). In dit project wordt een microgrid ontwikkeld, getest en gedemonstreerd voor bedrijventerreinen waarbij die omzetting niet langer nodig is. Auto’s kunnen dan onder kantoortijd direct opladen van het (lokaal opgeslagen) zonlicht. De voordelen van deze oplossing ten aanzien van bestaande oplossingen zijn: kostenbesparing, het voorkomen van energieverlies en het ontlasten van het elektriciteitsnet.
Gestart: 1 jan 2023
Contact: Laurens Mackay – laurens.mackay@dc-opportunities.com
Het energieverbruik in onze regio is hoog en er wordt een grote toename aan zonne- en windenergie verwacht. Dit leidt tot een innovatie-opgave die zich richt op een slimme koppeling van opwek, opslag en nieuwe infrastructuur. Projecten binnen dit thema doen onderzoek naar zaken als gridstabiliteit, waterstof, batterijen, geothermie en warmte.
Exergy Storage: prototype nieuwe duurzame goedkope batterij op basis van zout
Fieldlab Testing
Exergy Storage heeft een nieuwe intrinsiek veilige batterijtechnologie ontwikkeld, gebaseerd op veelvoorkomende en goedkope grondstoffen zoals steenzout, (gerecycled) aluminium en ijzer. Met deze technologie kan elektriciteit goedkoop opgeslagen worden. Uitzicht is dat de batterij lage productiekosten en een lange levensduur heeft en eenvoudig gerecycled kan worden. In dit project wil Exergy een prototype van de batterij testen en demonstreren in combinatie met een aangesloten PV-zonnedak op The Green Village. Dit is een belangrijke stap om potentiële klanten en fabricagepartners te tonen dat de technologie functioneert naar verwachting.
Gestart: 1 juli 2022
Contact: Gert Jan Jongerden – gertjan.jongerden@exergy-storage.nl
ENERGY TOKEN: individuele handel in PV-panelen uit een zonnepark
Real Life Testing
Om de klimaatdoelstellingen te halen, worden in Nederland veel zonneparken aangelegd. Met de chip en sensoren van Sunified en het blockchainplatform van BlockLab moet het mogelijk worden zogenaamde ENERGY TOKENS te creëren. Met zo’n token kan een burger of bedrijf zelf veilig (een deel van) een zonnepark kopen en verkopen. Dit biedt een oplossing voor mensen en bedrijven die zelf geen eigen zonnepanelen kunnen installeren. Daarnaast helpt het zonneparken van een mediumgrootte te bekostigen die minder aantrekkelijk zijn voor institutionele beleggers. Bovendien kan door de chip ook de opbrengst en onderhoudsbehoefte beter gemonitord worden. In dit project willen de partijen gezamenlijk een demonstratie van ENERGY TOKEN geven in zowel een test- als operationele omgeving in de Rotterdamse haven. Resultaat van het project is de integrale demonstratie en test van de complete hard- en software met 500 PV-panelen.
Gestart: 1 juli 2022
Contact: Alex Bausch – alex@bausch.me
Wave Energy Collective – energie opwekken uit golven
Fieldlab Testing
In Nederland is er een mismatch tussen vraag en aanbod van hernieuwbare energie. Bij te veel zon en/of wind moet het overaanbod opgeslagen of tegen een lage prijs verkocht worden en bij te weinig van die energiestromen, moet er alsnog fossiele energie gebruikt worden. Golfenergie is een goede aanvulling op wind- en zonne-energie. Studies laten zien dat de totale energieproductie stabieler wordt wanneer golfenergie wordt toegevoegd en dat de dalen in productie door golfenergie worden aangevuld. Daarnaast is golfenergie ook veel voorspelbaarder dan wind- of zonne-energie waardoor er van te voren beter ingeschat kan worden hoeveel energie er opgewekt kan/gaat worden. Toch wordt golfenergie tot op heden nog niet veel gebruikt omdat de kosten de baten nog overstijgen, de golfenergieconverter (WEC) te fragiel is of nog niet efficiënt genoeg is. De WEC van Weco heeft een uniek mechanisme om krachten te controleren en maakt gebruikt van horizontale in plaats van verticale bewegingen. De WEC van Weco zou hiermee efficiënter, goedkoper en duurzamer zijn dan bestaande WEC’s. In dit project wordt een klein prototype gebouwd dat op zee getest kan worden.
Gestart: 1 jan 2023
Contact: Luc Hogervorst – lhogervorst@joinweco.nl
TouchWind: drijvende windturbine met ecologische ankers
Fieldlab Testing
TouchWind ontwikkelt een nieuwe drijvende windturbine. Deze windturbines zijn makkelijker te installeren en onderhouden, kleiner en brengen meer op dan de huidige windturbines. Coastruction levert 3D-geprinte ecologische ankers. In dit project wordt een combinatie van het laatste prototype van de drijvende windturbine met ecologische ankers getest bij het Fieldlab Green Economy Westvoorne in het Oostvoornse meer. Bij het testen wordt vooral gekeken naar de installatie en ecologische impact van de windturbine. Denk daarbij aan vragen als ‘Hoeveel geluid produceert het prototype?’ en ‘Welke invloed heeft het prototype op de aanwezige (onderwater) ecologie en avifauna?’
Gestart: 1 juli 2022
Contact: Dirk Pulles – dirk.pulles@touchwind.org
NoNoDec - katalysatoren zonder edelmetalen voor veilig waterstof vervoer
Fieldlab Testing
Met een katalysator kan de activatie-energie van een chemische reactie worden verlaagd, wat zorgt voor een energie-efficiënter en versneld proces. Zo is een katalysator noodzakelijk voor bijvoorbeeld het in- en uitpakken van waterstof uit een vloeibare waterstofdrager (LOHC). Voor katalysatoren worden meestal edelmetalen gebruikt, maar die zijn schaars. Doordat we steeds meer zullen elektrificeren, wordt de vraag naar katalysatoren en dus edelmetalen hoger. In dit project wordt een katalysator voor de ‘uitpakstap’ (dehydrogenatie) van de LOHC ontwikkeld en getest of deze hetzelfde kan presteren zonder of met minder edelmetalen.
Gestart: 1 jan 2023
Contact: Fabian Benschop – fabian.benschop@voyex.nl
HyFloat – opwekking en opslag van waterstof op zee
Fieldlab Testing
Waterstof gaat een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Om groene waterstof te maken heb je elektriciteit uit zon of wind nodig, maar wind is niet altijd beschikbaar. Dat maakt groene waterstof te onbetrouwbaar voor industriële afnemers. HyFloat is een concept dat gebruik maakt van drijvende windturbines (die vangen de meeste wind) om goedkoop waterstof te produceren en op te slaan voor een continue stroom waterstof. Het unieke van HyFloat is dat de opslag van waterstof wordt gebruikt voor het drijfvermogen van de windturbines en op economische wijze via pijpleidingen aan land kan worden geleverd. Een haalbaarheidsstudie van dit concept en de eerste drijvende tests zijn reeds voltooid. In deze fase van het project zal een eerste kleinschalige demo (MVP) worden gebouwd en getest in het H2EnergyLab van de RDM. Zo’n MVP is nodig om het project verder op te schalen.
Gestart: 1 jan 2023
Contact: Jamie Frew – Jamie.frew@12tozero.com
Het Haven Industrieel Complex Rotterdam (HIC) staat voor een drastische vermindering van de CO2 uitstoot. Om dit te realiseren, zullen we fossiel gedreven processen moeten vervangen door elektrisch gedreven processen. Projecten op dit thema vergroten expertise op onderwerpen als elektrolyse van waterstof en de productie van chemicaliën en brandstoffen uit CO2 en waterstof.
VSPARTICLE: optimalisatie productie elektrokatalytische membranen
Fieldlab Testing
VSPARTICLE heeft een nieuw productieproces ontwikkeld waarmee nanodeeltjes met één druk op de knop gemaakt en bevestigd kunnen worden op elektrokatalytische membranen om bijvoorbeeld waterstof te maken. Dit zou betekenen dat het productieproces van bijvoorbeeld waterstof goedkoper, duurzamer en beter kan. Met een dergelijk innovatie kan onze regio zich profileren als koploper in deze waterstoftechnologie en ervoor zorgen dat de Nederlandse maakindustrie een belangrijke rol krijgt in de nieuwe waterstofeconomie. In dit project wordt de productie van de membranen verder geoptimaliseerd en getest. Dit project is een vervolg op een eerder fieldlab testing project waarvoor VSPARTICLE in 2021 vanuit Energie & Klimaat een voucher ontving.
Gestart: 1 juli 2022
Contact: Niels Schouten – n.schouten@vsparticle.com
Lees meer: “VSPARTICLE maakt opschaling waterstofproductie sneller, goedkoper en duuramer met Nanoprinter”
Om de industrie in Zuid-Holland toekomstbestendig te maken, zullen we moeten inzetten op hernieuwbare grondstoffen. Projecten op dit thema toetsen oplossingen als hergebruik van grondstoffen van biogene oorsprong, zoals biomassa en het verwaarden van afval en CO2.
DOPS RT: circulaire industriële afvalscheidingstechnologie
Fieldlab Testing
In Nederland wordt jaarlijks ruim acht miljoen ton afval verbrand, waarbij ook ongeveer acht miljoen ton CO2 vrijkomt en waardevolle metalen verloren gaan. Met de nieuwe Direct Carbon Immobilization (DCI™) scheidings-technologie van DOPS Recycling Technologies kunnen primaire grondstoffen herwonnen worden en wordt geen CO2 uitgestoten. In dit project wordt in Fieldlab Industrial Electrification (FLIE) in Rotterdam een laboratoriumoven gebouwd waarmee de thermochemische omzettingstechnologie op grotere schaal gevalideerd kan worden. Gouda Refractories en TU Delft zijn betrokken vanwege hun specialistische kennis.
Gestart: 1 juli 2022
Contact: Michiel Spits – michiel.spits@dops-rt.com
Proteins of Tomorrow – schimmeleiwitten uit afval als betaalbare vleesvervangers
Toepassingsstudie
Voor een duurzaam en rechtvaardig voedselsysteem dat wereldwijd in balans is, moeten we eiwitten beter verdelen en verschuiven naar meer plantaardige eiwitten en nieuwe eiwitbronnen, zoals micro-organismen. Het maken van (alternatieve) vleesproducten wordt gedaan met een techniek die texturisatie heet. Het groeien van erwt, soja, kip of graan neemt 10-12 weken in beslag en met daarna nog eventuele texturisatie is dit een traag en dus duur proces. Mycelium (schimmel) is te maken uit afvalstromen en groeit binnen 48 uur. In dit project wordt onderzocht of mycoproteïne (schimmeleiwitten) voor de massa kunnen worden omgezet in betaalbare hoogwaardige getexturiseerde producten. Hiervoor wordt gekeken of een lokale waardeketen van leveranciers tot afnemers opgezet kan worden, wordt een business case uitgewerkt en onderzocht of realisatie van een pilot fabriek voor mycoproteïne-productie haalbaar is.
Gestart: 1 jan 2023
Contact: Paul den Dulk – paul@proteinsoftomorrow.com
De regio staat voor een enorme uitdaging om de bestaande bouw op grote schaal te verduurzamen. Dit vraagt seriematige opschaling op wijk- en bedrijventerreinniveau. In projecten op dit thema worden oplossingen getoetst die bijvoorbeeld een alternatief zijn voor het gebruik van gas.
Tiler: e-bikes en meer opladen via een laadtegelsysteem
Fieldlab Testing
Tiler heeft een laadtegel ontwikkeld die via een aangepaste oplaadstandaard een e-bike kan laden. In dit project wil Tiler samen met The Green Village in de praktijk testen hoe meerdere tegels werken met meerdere vormen van microdeelmobiliteit (e-stepjes, e-cargo en e-scooters, e-bakfiets etc.) in de gebouwde omgeving. Ook zal de gebruikerservaring worden getest. Voordeel van de tegels is dat er minder infrastructuur nodig is, brandgevaar wordt beperkt en elektrisch vervoer aantrekkelijker wordt.
Gestart: 1 februari 2021
Contact: Christiaan van Nispen – Christiaan@tilercharge.com
Blue Innovations: Paviljoen Rainflower groengevelsysteem
Fieldlab Testing
Rainflower is een oplossing waarbij gevels verticaal worden voorzien van modules met plantjes, afvoerbuizen en opslagreservoirs. Door de watertechniek is het makkelijker omgaan met zowel heftige regenval als droogte. Daarnaast hoeft er geen drinkwater gebruikt te worden om de gevels groen te houden, het systeem werkt volledig autonoom. In het project wordt een testopstelling gemaakt en de techniek gevalideerd. Zo wordt er bijvoorbeeld getest of het systeem op iedere hoogte even goed werkt. Door de testopstelling te maken, hoopt het project marktpartijen aan te trekken voor doorontwikkeling.
Gestart: 1 maart 2021
Contact: John van de Wetering – info@blueinn.eu
DC Opportunities: V2G2Pole DC/DC EV Charger laden via lantaarnpalen
Fieldlab Testing
Er zijn twee verschillende manieren waarop elektriciteit kan stromen: wisselstroom (alternating current, AC) en gelijkstroom (direct current, DC). De stroom die wij kennen uit het lichtnet is AC. Om een elektrisch voertuig (EV) op te laten is DC nodig. Omdat er steeds meer elektrische voertuigen op de weg rijden zijn er ook meer laadpalen nodig. Dit betekent vaak dat de straat opengegooid moet worden om kabels te vervangen zodat deze geschikt zijn om een DC lader op aan te sluiten. Duur en inefficiënt. DC Opportunities R&D bedacht prototypes waarmee elektrische voertuigen opgeladen kunnen worden vanuit het bestaande netwerk van nieuwe kabels of kabels die zijn aangelegd voor straatverlichting op DC. In dit project worden deze prototypes getest en doorontwikkeld zodat elektrisch laden in de toekomst makkelijker en goedkoper kan.
Gestart: 1 februari 2021
Contact: Laurens Mackay – laurens.mackay@dc-opportunities.com
HeatLeap: elektrische iCV met lage renovatiekosten
Fieldlab Testing
De iCV is een nieuw type volledig elektrische CV die bestaande gas HR-ketels kan vervangen waarbij de bestaande verwarmingsinfrastructuur (o.a. radiatoren) behouden kan blijven. Deze oplossing is vooral een uitkomst voor de vele jaren ’60 en ’70 woningen die gerenoveerd moeten worden om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen. Deze woningen zijn vaak in handen van woningcorporaties die de ingrijpende renovatiekosten niet 1 op 1 kunnen doorbereken aan hun huurders. In dit project wordt het ontwikkelde prototype als geheel concept in The Green Village getest en kunnen woningcorporaties een demonstratie krijgen.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Maurice van Tholen – maurice.van.tholen@heatleap.nl
MOR Studio: digital twin van het MOR- (Modular Office Renovation) prototype
Fieldab Testing
Met het creëren van digital-twins (digitale tweelingen) van gebouwen, wil MOR-studio openheid bieden in de feitelijke prestaties van een gebouw. Een digital-twin is een digitaal gebouwmodel waarin dynamische gebouwgegevens verzameld en verwerkt worden. Hiermee kunnen gebouwprestaties live gemonitord worden, en de basis bieden voor directe praktische aanpassingen aan een gebouw en de ontwerp- en bouw strategie. Inzicht in deze prestaties vormt de basis voor het doorvoeren van ontwerp en bouw-aanpassingen op elk schaalniveau, waardoor het ontwikkelen van écht energieneutrale gebouwen realiteit wordt. De digital-twin zal ontwikkeld op basis van het MOR-prototype wat nu op The Green Village staat. Het MOR-prototype staat voor Modular Office Renovation en laat zien hoe een inefficiënt kantoor kan worden omgebouwd tot energieproducerend appartement.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Siem van Sluijs – s.vansluijs@morstudio.nl
Respyre: groen beton
Fieldlab Testing
Respyre, een spin-off van de TU Delft, heeft zogenaamd groen beton ontwikkeld. Het gerecyclede beton kan als stuclaag op bestaande constructies worden aangebracht en stimuleert de groei van mos. Het grote voordeel daarvan is dat dit een positief effect heeft op hittestress, geluid en wateroverlast daarnaast kan het ook de luchtkwaliteit verbeteren. Samen met The Green Village wil Respyre het product in een regelluwe omgeving op een woning in het fieldlab testen. Met de inzichten is Respyre beter in staat het product te vercommercialiseren.
Gestart: 22 februari 2021
Contact: Mark de Kruijff – mark@GoRespyre.com
StoredEnergy: circulaire energieopslag as a service
Fieldlab Testing
StoredEnergy maakt van afgeschreven deelscooteraccu’s circulaire stationaire energieopslagsystemen, om duurzaam opgewekte elektriciteit van huishoudens op te slaan. JKK Engineering maakt een uniek platform om energieopslagsystemen as a service aan te kunnen bieden. De eindgebruiker betaalt enkel voor de afname van de dienst niet voor het systeem. Beide innovaties zullen op fieldlab The Green Village samen worden getest. Bij een succesvolle ontwikkeling van het systeem, kan het platform aangeboden worden aan alle grote energieopslag- en inverterfabrikanten.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Benjamin Neeteson – Benjamin@StoredEnergy.nl
Tarnoc: turbineketel als duurzaam alternatief voor de CV-ketel
Fieldlab Testing
De Tarnoc Turbineketel is een volledig elektrische vervanger van CV-ketels voor bestaande woningen. De Turbineketel gebruikt natuurlijke koudemiddelen in plaats van synthetische koudemiddelen, die in de meeste warmtepompsystemen zitten. Deze koudemiddelen zijn veel minder schadelijk voor het milieu en veiliger in huis te gebruiken als er een lek zou ontstaan. Daarnaast is er ook geen buiten unit en kan er met hoog vermogen en hoge temperatuur water worden verwarmd. In dit project wordt een verbeterde versie van het prototype onder verschillende omstandigheden in de praktijk getest, wordt er gekeken naar verschillende aansturingsmethodieken en een plan gemaakt voor opschaling.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Vincent Wijdeveld – Vincent@tarnoc.nl
Triple Solar: energy-hub
Fieldlab Testing
Woonwijken moeten aardgasvrij worden. Maar niet iedere bestaande woonwijk kan genoeg energie halen uit restwarmtebronnen of andere duurzame energie. Een zonnewarmtenet blijkt een technisch en financieel haalbare oplossing. Ieder huis krijg een warmtepomp en zonnepaneel. Met de Energy-hub kunnen die individuele apparaten worden aangesloten op een gezamenlijk warmte- en koudeopslagnet in de wijk (WKO). Zomers wordt hiermee overtollige warmte in het grondwater opgeslagen, voor nuttig gebruik in de winter en andersom. In dit project wordt in de woningen op The Green Village getest hoe die koppeling in de praktijk verloopt.
Gestart: 1 maart 2021
Contact: Frank van Maanen – frank.van.maanen@triplesolar.eu
DWW: PV-systeem voor (zwakke) platte SDE daken
Fieldlab Testing en Real Life Testing
Nederland loopt achterop in realisatie van zonnepanelen op daken. Grote platte daken (industrie-, sport- en onderwijsgebouwen) lenen zich perfect voor grootschalige energie-opwek. In de praktijk blijkt dat veel projecten jammer genoeg afvallen vanwege onvoldoende draagkracht. In de vorige ronde van Energie & Klimaat is onderzocht waardoor dit komt en wat een goed alternatief zou zijn. Hieruit is een zelfdragende oplossing gekomen. In dit project wordt in de praktijk in het fieldlab van Dutch WindWheel in Diergaarde Blijdorp en op een andere locatie getest hoe goed het prototype bestand is tegen o.a. wind- en sneeuwlasten.
Gestart: 1 maart 2021
Contact: Johan Mellegers – johan@dutchwindwheel.com
DeWarmte: HeatCycle duurzame warmtewinning in benedenwoningen
Real Life Testing
DeWarmte heeft een technologie ontwikkeld, de HeatCycle, waarmee warmte uit afvalwater van een huishouden teruggewonnen kan worden om te hergebruiken in de warmtevoorziening van hetzelfde huishouden. Het resultaat is schoon, warm tapwater dat direct gebruikt kan worden in het huishouden. In dit project wordt in de praktijk getoetst of benedenwoningen daarmee volledig van het gas af kunnen. De leidingen van van de woningen erboven lopen immers ook door een benedenwoning.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Sander Wapperom – sander.wapperom@dewarmte.nl
Sobolt: automatische scheurmeting en monitoring
Real Life Testing
Sobolt en TNO hebben een AI-model ontwikkeld, waarmee op basis van normale foto’s scheuren in gebouwen automatisch kunnen worden gedetecteerd, gemeten en gemonitord. Door vroeg kennis te hebben van bijvoorbeeld verzakking, kan tijdig en daarmee veel goedkoper worden ingegrepen. In dit project wordt in ‘real-life’ getest. De gemeente Gouda gaat haar waterpeil verlagen en zal vanaf 2022 de gebouwde omgeving grootschalig monitoren. Met deelname aan dit project, kan voor zeven geselecteerde panden worden bepaald, of de nieuwe monitoringstechniek technisch voldoende ontwikkeld is voor latere opschaling. Eén van de gebouwen waarop getest wordt, is de Sint Jans kerk.
Gestart: 1 maart 2021
Contact: Jeroen van Zwieten – j.vanzwieten@sobolt.com
Fairm: natuurlijk isoleren in de bouw
Toepassingsstudie
Fairm ontwikkelde een fermentatieproces waarbij biomassa kan worden omgezet naar 100% natuurlijke composietmaterialen. Dit materiaal kan worden ingezet voor interieurs en afbouw. In dit innovatieproject wordt onderzocht of het haalbaar is om de zogenaamde Fair Foams ook in te zetten voor gevels, deuren en daken. Als dat financieel aantrekkelijk blijkt, ligt er een enorme markt om schuimisolatie te vervangen door een circulair product.
Gestart: 22 februari 2021
Contact: Marc Postel – marc@fairm.nl
Emborion: de Stationstuinen innovatieve houtbouw
Toepassingsstudie
Naast het station van Barendrecht wordt een nieuwe duurzame woonwijk ontwikkeld “De Stationstuinen”. Het is een grote wijk waar geëxperimenteerd kan worden met verschillende woningtypen. Omdat hout gemiddeld genomen een lage CO2-uitstoot en milieubelasting heeft, wil Emborion Vastgoed in deze wijk veel met hout en houtproducten gaan bouwen. In het project wordt een programma van eisen opgesteld rondom zaken als duurzaamheid, circulariteit en schaalbaarheid. Vervolgens wordt aan verschillende leveranciers gevraagd hier concepten op te ontwikkelen. Samen met TNO worden deze concepten met elkaar vergeleken en geanalyseerd, zodat gekozen kan worden voor de beste oplossingen.
Gestart: 1 maart 2021
Contact: Lodewijk van Meeuwen – lodewijk.vanmeeuwen@emborion.com
Iqbizz Innovations: Moonblue Energy duurzame techniek voor dijkbouw
Toepassingsstudie
In dit project wordt in een toepassingsstudie een nieuwe techniek voor dijkbouw verkend die beter is voor het milieu. Doordat de waterkering de tegendruk uit de bodem haalt, kan er bespaard worden op materiaal, verplaatsing van materialen, aanlegkosten, arbeidskosten, CO2-uitstoot, en investeringskosten. Door de werking van de techniek zullen in de toekomst vernieuwende klimaatadaptieve toepassingen mogelijk worden.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Ralph Schnepper – info@iqbizz.nl
Het energieverbruik in onze regio is hoog en er wordt een grote toename aan zonne- en windenergie verwacht. Dit leidt tot een innovatie-opgave die zich richt op een slimme koppeling van opwek, opslag en nieuwe infrastructuur. Projecten binnen dit thema doen onderzoek naar zaken als gridstabiliteit, waterstof, batterijen, geothermie en warmte.
RivierMaas: spent fuel treatment Solid Hydrogen Module
Fieldlab Testing
De innovatie die door Maritime Hydrogen en haar partners ontwikkeld wordt is de toepassing van NaBH4 als waterstof drager aan boord van schepen. NaBH4 zijn korrels waarin waterstof is opgeslagen met een hoge energie dichtheid. Per volume eenheid kan er energie dichtheid vergelijkbaar met diesel worden bereikt. In de scheepsvaart industrie is bereik van schepen erg belangrijk en betekent volume- en gewichtstoename minder capaciteit en dus minder vracht. Andere zero emissie oplossingen betekenen een drastische afname in bereik en capaciteit. Deze innovatie zou minimaal capaciteitsverlies betekenen aan boord en maakt zero emissie varen daarmee economisch haalbaarder.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Karin Govaert – Kgovaert@rivermaas.nl
TNO: nieuw ontwerp voor duurzame bodemwarmte
Fieldlab Testing
In dit project wordt in het fieldlab Rijswijk Centre for Sustainable Geo-energy (RCSG) getest of er met een 10x minder diep bodemenergiesysteem dezelfde hoeveelheid warmte uit de bodem gehaald kan worden. Het nieuwe ontwerp zou nog maar 15 in plaats van 150 meter diep de grond in hoeven. Als deze innovatie haalbaar blijkt, kunnen de instapkosten voor een dergelijk verwarmingssysteem aanzienlijk omlaag. Minder diep boren betekent ook minder overlast tijdens de installatie en een makkelijker onderhoud. Zo kunnen meer huizen sneller en betaalbaarder van het gas af.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Frank van Bergen – frank.vanbergen@tno.nl
DWW: PV systeem voor (zwakke) platte SDE daken
Fieldlab Testing en Real Life Testing
Nederland loopt achterop in realisatie van zonnepanelen op daken. Grote platte daken (industrie-, sport- en onderwijsgebouwen) lenen zich perfect voor grootschalige energie opwek. In de praktijk blijkt dat veel projecten jammer genoeg afvallen vanwege onvoldoende draagkracht. In de vorige ronde van Energie & Klimaat is onderzocht waardoor dit komt en wat een goed alternatief zou zijn. Hieruit is een zelfdragende oplossing gekomen. In dit project wordt in de praktijk in het Dutch WindWheel-fieldlab in Diergaarde Blijdorp en op een andere locatie getest hoe goed het prototype bestand is tegen o.a. wind- en sneeuwlasten.
Gestart: 1 maart 2021
Contact: Johan Mellegers – johan@dutchwindwheel.com
Enviu: personenvervoer over water op waterstof
Real Life Testing
Binnen dit project wordt ’s werelds eerste operationeel inzetbare waterstofboot ontwikkeld die volledig door waterstof wordt aangedreven. In de auto-industrie is al bewezen dat aandrijving op basis van brandstofcelsystemen werkt. Om ook de scheepvaart te overtuigen, is het nodig deze innovatie te vertalen naar de maritieme sector. Daarom wordt in dit project specifiek in real-life getest met de Watertaxi Rotterdam. De opgedane kennis uit dit project kan worden ingezet in toekomstige (fieldlab)projecten gericht op verdere standaardisatie en opschaling en van de technologie.
Gestart: 15 februari 2021
Contact: Tim van Vrijaldenhoven – tim@enviu.org
Lees meer: “Wereldprimeur: watertaxi op waterstof”
LTO Noord - ontwikkeling van mobielopvouwbare zonnepanelen
Real Life Testing
Real life test waarbij een rijdende installatie wordt onderzocht die bedekt is met zonnepanelen. Doordat de installatie kan rijden kunnen er nog wel gewassen worden verbouwd op de grond onder de zonnepanelen.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Erwin Haveman – ehaveman@ltonoord.nl
TouchWind: drijvende windturbine met ecologische ankers
Fieldlab Testing
TouchWind ontwikkelt een nieuwe drijvende windturbine. Deze windturbines zijn makkelijker te installeren en onderhouden, kleiner en brengen meer op dan de huidige windturbines. Coastruction levert 3D-geprinte ecologische ankers. In dit project wordt een combinatie van het laatste prototype van de drijvende windturbine met ecologische ankers getest bij het Fieldlab Green Economy Westvoorne in het Oostvoornse meer. Bij het testen wordt vooral gekeken naar de installatie en ecologische impact van de windturbine. Denk daarbij aan vragen als ‘Hoeveel geluid produceert het prototype?’ en ‘Welke invloed heeft het prototype op de aanwezige (onderwater) ecologie en avifauna?’
Gestart: 1 juli 2022
Contact: Dirk Pulles – dirk.pulles@touchwind.org
QuinteQ energy storage: hightech vliegwiel voor efficiëntere energieopslag
Toepassingsstudie
In deze toepassingsstudie wordt onderzocht wat een nieuw hightech vliegwiel (FESS) kan betekenen voor elektrificatie van de industrie. Het vliegwiel kan mogelijk pieken en dalen in de industrie opvangen. Door overdag (overschotten aan) hernieuwbare energie op te slaan voor gebruik in de avond, hoeft er ‘s avonds geen/minder energie opgewekt te worden uit niet-hernieuwbare bronnen. Daarnaast wordt bekeken hoe het vliegwiel gecombineerd met een flow batterij (HESS) en softwareplatform leidt tot grootschalige opslagmogelijkheden in de industrie. Naar beide mogelijkheden wordt in dit project onderzoek gedaan naar de markt, business case, wet- en regelgeving en potentiële test- en demolocaties.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Paul Vosbeek – Paul@quinteqenergy.com
Lees meer: QuinteQ speelt sleutelrol in transitie van fossiele energiecentrales naar groene batterijen
Rent a Battery: powertruck als bron van flexibele walstroom
Toepassingsstudie
Schepen die liggen afgemeerd hebben elektriciteit nodig voor de voorzieningen aan boord. Die elektriciteit wordt opgewekt met (diesel)generatoren. Dat leidt tot stank, geluidsoverlast en de uitstoot van vervuilende stoffen. In dit project wordt een volwaardig alternatief voor dieselaggregaten onderzocht. De basis hiervoor is innovatie technologie die reeds wordt toegepast in elektrische voertuigen die gebruik maken van batterij- en waterstoftechnologie: FCEV’s (Fuel Cell Electric Vehicles).
Gestart: 1 maart 2021
Contact: Rob den Exter – Rob@storedenergy.nl
Voyex: integratie LOHC de-hydrogenation en H2 ICE-motor
Toepassingsstudie
Waterstof (H2) wordt gezien als belangrijke mogelijkheid om te verduurzamen. Door waterstof tijdelijk te binden aan een vloeistof (Liquid Organic Hydrogen Carrier – LOHC) is waterstof makkelijk en veilig te vervoeren. Om de waterstof aan de LOHC te onttrekken, is echter weer energie nodig. In dit project wordt onderzocht of de warmte van een verbrandingsmotor als energie kan worden gebruikt voor het onttrekken van de waterstof. Door een LOHC en de restwarmte van een verbrandingsmotor te combineren, ontstaat wellicht een efficiëntere ketenoplossing om waterstof te gebruiken als brandstof in bijvoorbeeld de scheepvaart, bouw en zwaar transport.
Gestart: 1 februari 2021
Contact: Wiard Leenders – wiard.leenders@voyex.nl
Het Haven Industrieel Complex Rotterdam (HIC) staat voor een drastische vermindering van de CO2 uitstoot. Om dit te realiseren, zullen we fossiel gedreven processen moeten vervangen door elektrisch gedreven processen. Projecten op dit thema vergroten expertise op onderwerpen als elektrolyse van waterstof en de productie van chemicaliën en brandstoffen uit CO2 en waterstof.
Standard Fasel: stoomcompressie-warmtepomp
Toepassingsstudie
In de industrie wordt nog veel gebruik gemaakt van gasketels. Door deze te vervangen door warmtepompen elektrificeren we de industrie. Conventionele waterpompen zijn door de maximale temperatuur beperkt inzetbaar. Daarom wordt in dit project onderzocht in welke mate nieuwe stoomcompressie-waterpompen een oplossing zijn voor de zware en middelgrote procesindustrie. Er wordt o.a. geïnventariseerd in welke industriële sectoren we dit toe kunnen passen, of er aan een warmtenetwerk gewerkt kan worden en welke beperkingen en alternatieven er zijn.
Gestart: 1 maart 2021
Contact: Marco Kirsenstein – marco.kirsenstein@fme.nl
KuneVerda: gecombineerde warmte- en stroomopslag
Toepassingsstudie
Om duurzamer met onze energie om te gaan, willen we eerder opgeslagen energie op een later moment kunnen gebruiken. We gebruiken hier nu Li-Ion batterijen voor. Deze batterijen hebben echter een beperkte levensduur, een beperkte energieopslag, zijn brandgevaarlijk en lastig recyclebaar. In dit project wordt daarom marktonderzoek gedaan naar de potentie van gecombineerde warmte- en stroomopslag. Gekeken wordt naar zaken als mogelijke pilotlocaties, aanpassingen die nodig zijn, kostenindicaties, veiligheids- en juridische aspecten.
Gestart: 1 februari 2021
Contact: E. van Dort – evandort@kuneverda.com
SHYp: membraanloze elektrolyser HYlite voor zuiveren afvalwater
Fieldab Testing
De HYlite is een membraanloze elekrolyser. Een electrolyser zet water om in zuurstof en waterstof met behulp van elektriciteit. Er zijn al veel verschillende soorten electrolysers op de markt. Deze hebben allemaal een membraan en werken daarom alleen met water zonder verontreinigingen. Dit geeft grote onderhoudskosten. De HYlite heeft geen membraan. In dit onderzoek wordt de haalbaarheid van de HYliteals elektrolyser in de haven van Rotterdam onderzocht. Er wordt gekeken naar procestijd versus capaciteit, integratie en productie van de electrolysers, zuiverheid van de waterstof (waardoor deze als brandstof gebruikt kan worden), werking op verschillende mate van vervuild water en de prijs van een HYlite unit.
Gestart: 1 oktober 2021
Contact: Carl Fischer – carl.fischer101@gmail.com
ZEF: low cost direct air capture
Fieldlab Testing
CO2 uit de lucht kan dienen als een bron van koolstof voor bijvoorbeeld brandstoffen of de chemie. Zero Emissions Fuel (ZEF) ontwikkelt een “micro-plant” waarbij lucht met behulp van elektriciteit van een zonnepaneel wordt omgezet in methanol. Een belangrijk onderdeel van dit fabriekje is het onderdeel wat de CO2 (en water) uit de lucht haalt, de zogenoemde Direct Air Capture module. In dit project onderzoekt ZEF samen met Promolding hoe deze module verder kan worden geoptimaliseerd en op een kostenefficiënte wijze kan worden geproduceerd.
Gestart: 1 maart 2021
Contact: Hessel Jongebreur – hessel@zeroemissionfuels.com
VSParticle: schaalbare productie van elektrokatalytische membranen
Fieldlab Testing
VSPARTICLE heeft een nieuw productieproces ontwikkeld waarmee nanodeeltjes met één druk op de knop gemaakt en bevestigd kunnen worden op elektrokatalytische membranen om bijvoorbeeld waterstof te maken. Dit zou betekenen dat het productieproces van bijvoorbeeld waterstof goedkoper, duurzamer en beter kan. Met een dergelijk innovatie kan onze regio zich profileren als koploper in deze waterstoftechnologie en ervoor zorgen dat de Nederlandse maakindustrie een belangrijke rol krijgt in de nieuwe waterstofeconomie. In dit project wordt getest met de productie van de membranen en wordt er met fieldlab FLIE aan een roadmap gewerkt voor marktbetreding en opschaling.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Aaike van Vugt – a.vanvugt@vsparticle.com
Lees meer: “VSPARTICLE maakt opschaling waterstofproductie sneller, goedkoper en duurzamer met Nanoprinter”
Om de industrie in Zuid-Holland toekomstbestendig te maken, zullen we moeten inzetten op hernieuwbare grondstoffen. projecten op dit thema toetsen oplossingen als hergebruik van grondstoffen van biogene oorsprong, zoals biomassa en het verwaarden van afval en CO2.
BlueBlocks: biocirculaire binnenwand als slimme bouwmodule
Fieldlab Testing
Synthetische gipsplaten, een restproduct van kolengestookte energiecentrales, zullen in de nabije toekomst verdwijnen. Of er voldoende natuurlijk gips beschikbaar is om aan de vraag vanuit de bouw te voldoen is onzeker. Plaatmateriaal op basis van andere materialen kunnen een uitkomst bieden. In dit project worden diverse prototypen van een nieuw type binnenwand gemaakt en in de praktijk bij fieldlab The Green Village getest. De prefab module binnenwand bestaat uit zeewier, circulaire losmaakbare lijm, een vurenhouten frame en een biobased isolatiemateriaal. Tijdens de testfase en bij afronding kunnen potentiële gebruikers zoals aannemers, installateurs en woningcorporaties feedback geven.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Marjanne Cuypers – marjanne@blueblocks.nl
Lees meer: “Bio-circulaire binnenwanden op basis van zeewier”
BlueCity: leer van tomatenafval uit Zuid-Holland
Fieldlab Testing
In dit project wordt in de praktijk getoetst of een regionale circulaire waardeketen rondom de productie van leer uit tomatenafval is op te zetten in Zuid-Holland. Daarvoor wordt een testproductie gedaan, marktonderzoek en een kleinschalige marktlancering.
Gestart: 1 maart 2021
Contact: Nienke Binnendijk – n.binnendijk@bluecity.nl
Hydrocat: afvalverwaarding met plant Hydrocat 3
Toepassingsstudie
Hydrocat Technology ontwikkelde een oplossing om van plasticafval en biomassa olie en gas van hoge kwaliteit te maken. In dit project is samen met Plant One Rotterdam onderzocht of een unit gemaakt kan worden die zo’n 10.000 ton per jaar afval kan verwerken. De units opereren in grote mate automatisch en kunnen overal ter wereld geplaatst worden om afval te verwerken. In het project is het basisontwerp gemaakt en een risicobeoordeling gedaan voor installatie en processen. Daarnaast is gekeken of er oplossingen zijn voor een eerder aantal gevonden knelpunten.
Gestart: 1 oktober 2021
Contact: Gert Eilander – g.eilander@lpmw.nl
DAB: FASTmini voor versnelde biorevolutie
Fieldlab Testing
Dit is een vervolg op het project FASTer, waarbij een unieke versnellende bioreactor is ontwikkeld om uit reststromen bioproducten en chemicaliën te maken. In dit project zal een FASTmini worden ontwikkeld. Een sterk verkleinde versie van de FAST. Met een FASTmini-systeem kunnen partijen sneller processen ontwikkelen en testen op labschaal. Door meer en sneller processen te ontwikkelen, is de pilot fase effectiever, korter en minder duur waardoor groene chemicaliën in een versneld en goedkoper traject op de markt komen.
Gestart: 1 mei 2021
Contact: Kirsten Steinbusch – steinbusch@dab.bio
Lees meer: ‘Innovatieprogramma leidt tot kostenefficiënt biologisch alternatief voor aardolie‘
CRC: verwerking vezelversterkte thermoharders
Toepassingsstudie
Producten van vezelversterkt thermohardend composiet (polyester of epoxyhars) zoals windmolenpropellerbladen, boten, interieurs van treinen en autobussen zijn aan het einde van hun levensduur moeilijk te recyclen. Om deze reden zien we weinig hergebruik en stijgt de afvalberg gigantisch. Circular Recycling Company onderzoekt hoe het afval het beste om kan worden gezet in grondstoffen en ontwikkelt een verwerkingsinstallatie. Daarnaast onderzoeken zij hoe de keten meer circulair gemaakt kan worden door o.a. samenwerkingen aan te gaan met de logistiek en maakindustrie.
Gestart: 1 februari 2021
Contact: Chris Kamp – chris.kamp@am-p.nl
Onderzoeksproject Drijvende Zonne-energiesystemen
Het realiseren van pilots waarin drijvende zonnepark innovaties beproefd kunnen worden in combinatie met onderzoek naar ecologische aspecten.
Hitteplein
Het testen, aantonen en demonstreren van klimaatadaptieve oplossingen om de stad beter bestand te maken tegen de effecten van oplopende temperaturen.
Automatisch Laden Elektrische Voertuigen
Het ontwikkelen en onderzoeken van een automatisch onbemand laadstation op o.a. diverse voertuigtypes, inpassing in de digitale en fysieke omgeving en op wet- en regelgeving. Daarnaast het opstellen van een business case.
Clean RIB
Het ontwikkelen en produceren van ‘schone’ voortstuwing voor RIB-boten (rubberboten met verharde bodem), gebaseerd op een aandrijfsysteem op waterstof en elektriciteit.
Green Pellet optimalisatie
Het testen, en verifiëren en gemeengoed maken van biobased pellets met een standaard kwaliteit, te gebruiken door verschillende industrieën om chemicaliën, brandstoffen en energie te maken.
Smart identified heating
Het ontwikkelen van slimme aansturing voor IR-panelen en het koppelen aan andere installaties die comfort regelen en die zijn verbonden met gebruikers door slimme sensoren om het comfort real-time aan te passen aan de behoeften van de gebruikers.
Combikabel: AC en DC naast elkaar door dezelfde kabel
Het onderzoeken en testen van de condities waaronder gelijkspanning en wisselspanning veilig en bedrijfszeker over dezelfde combikabel gevoerd kunnen worden.
TESMOD - SOLHO
Het onderzoeken van de techno-economische haalbaarheid van een innovatieve thermische energieopslag(TES)unit voor het terugwinnen van industriële restwarmte en gedecentraliseerde zonnewarmte applicaties.
Duurzaam en schaalbaar drinkwater uit zee
Ontwikkelen en testen van de koppeling tussen energieopwekking via drijvende zonnepanelen en drinkwaterproductie uit zeewater door middel van energie efficiënte ontzilting.
Plug & Play Zonnepanelen
Het onderzoeken van gekoppelde plug & play zonnepanelen in de praktijk op gebruikerservaring, techniek, regelgeving en veiligheid.
Klimaatbestendige gemeente
Het opzetten van een structurele samenwerking en kennisuitwisseling tussen bedrijven en gemeenten en het testen van innovaties voor extreme hoeveelheden regenwaterverwerking.
DC-box for the office
Het onderzoeken en testen van een slim laadplatform dat de opwek van zonne-energie (DC-gelijkstroom) rechtstreeks aansluit op de energievoorziening naar meerdere elektronische apparaten in de kantooromgeving zoals laptops, mobiele telefoons, etc.
Parkinsonpatiënten langer actief en zelfstandig met Cue2Walk
